Een geschiedenis van het Nederlands in 196 sonnetten (72) Het Nederlandse sonnet bestaat 451 jaar. Hoe is het de taal in die tijd vergaan? Door Marc van Oostendorp Er zou een dikke studie te schrijven zijn over het gebruik van spreektaal in de poëzie. Dat gebruik wordt tegenwoordig geloof ik in sommige poëtenscholen aangemoedigd en áls de boekwinkels zouden uitpuilen … [Lees meer...] overHet is een sjouw
196 sonnetten
Lamzaligste aller vormen, stijf Sonnet!
Een geschiedenis van het Nederlands in 196 sonnetten (71) Het Nederlandse sonnet bestaat 451 jaar. Hoe is het de taal in die tijd vergaan? Door Marc van Oostendorp Wie was de grootste sonnettendichter van de vroege negentiende eeuw? Het valt niet mee om mensen te vinden die uberhaupt veel veertienregeligs geschreven hebben. Jan Jakob Lodewijk ten Kate … [Lees meer...] overLamzaligste aller vormen, stijf Sonnet!
Veel menschen vinden vreugd in ’t maaken van geraas
Een geschiedenis van het Nederlands in 196 sonnetten (70) Het Nederlandse sonnet bestaat 451 jaar. Hoe is het de taal in die tijd vergaan? Door Marc van Oostendorp Op het internet vind je de anonieme hartekreten van verslaafden. Niet alleen de wanhopige kreten om aandacht van hen die in onze tijd verslaafd zijn aan eten of aan niet eten, aan jenever drinken of … [Lees meer...] overVeel menschen vinden vreugd in ’t maaken van geraas
En Peter zal ons nog een nader voorbeeld geven
Een geschiedenis van het Nederlands in 196 sonnetten (69) Het Nederlandse sonnet bestaat 451 jaar. Hoe is het de taal in die tijd vergaan? Door Marc van Oostendorp Met Jacob Campo Weyerman kon je alle kanten op. Hij draaide zijn hand niet om voor allerlei schalksheden, maar evenmin voor wat gemoraliseer, terwijl hij de ene pagina druks aan de andere reeg. Hij schreef ook … [Lees meer...] overEn Peter zal ons nog een nader voorbeeld geven
Een Schip op strand is een gewisse baak in Zee
Een geschiedenis van het Nederlands in 196 sonnetten (68)Het Nederlandse sonnet bestaat 451 jaar. Hoe is het de taal in die tijd vergaan?Door Marc van OostendorpLiteraire genootschappen waren het internet van de achttiende eeuw. Iedereen kon van alles en nog wat gepubliceerd krijgen, liefst anoniem, en iedereen kon, al even anoniem, ongeremd commentaar leveren op het werk van … [Lees meer...] overEen Schip op strand is een gewisse baak in Zee
Zegt, regt, echt
Een geschiedenis van het Nederlands in 196 sonnetten (67)Het Nederlandse sonnet bestaat 451 jaar. Hoe is het de taal in die tijd vergaan?Door Marc van OostendorpZegt rijmt op echt zoals jullie misschien weten – en zo niet, dan leer je weer eens nieuws op dit weblog. De prangende vraag is nu: waarom schrijf je het ene met een een g en het andere met een ch?Het eerste … [Lees meer...] overZegt, regt, echt
Het reuzerot
Een geschiedenis van het Nederlands in 196 sonnetten (66)Het Nederlandse sonnet bestaat 451 jaar. Hoe is het de taal in die tijd vergaan?Door Marc van OostendorpEr is een bekend soldatenliedje uit de Eerste Wereldoorlog, waarin de aantrekkelijkheid van het beroep als volgt wordt omschreven:Wie zijn Vader heeft vermoordEn zijn Moeder heeft vergeven,Die is nog veel te goedVoor … [Lees meer...] overHet reuzerot
O Brandend Pypje, heete gloed!
Een geschiedenis van het Nederlands in 196 sonnetten (65)Het Nederlandse sonnet bestaat 451 jaar. Hoe is het de taal in die tijd vergaan?Door Marc van OostendorpDat dichters vanaf het midden van de zestiende eeuw hun gedichten met een regelmatige afwisseling van beklemtoonde en onbeklemtoonde lettergrepen gingen schrijven, heeft voor de taalwetenschap één voordeel: vanaf dat … [Lees meer...] overO Brandend Pypje, heete gloed!
Zonder U
Een geschiedenis van het Nederlands in 196 sonnetten (64)Het Nederlandse sonnet bestaat 451 jaar. Hoe is het de taal in die tijd vergaan?Door Marc van OostendorpOver Albertus Frese (1714-1788) is niet veel bekend, in ieder geval niet bij mij. Via de links op de pagina over hem bij de DBNL komen we te weten dat hij in Haarlem samen met Christiaan Schaaf een aantal komedies … [Lees meer...] overZonder U
Wonderdaân van een kinderpeuzelaar
Een geschiedenis van het Nederlands in 196 sonnetten (63)Het Nederlandse sonnet bestaat 451 jaar. Hoe is het de taal in die tijd vergaan?Door Marc van OostendorpOp het eerste gezicht zou je Juliana Cornelia de Lannoy (1738-1782) een voorloper kunnen noemen van de Nederlandse doemaargewoondandoejealgekgenoegisten in de Nederlandse dichtkunst – de Annie M.G. Schmidts en de Gerrit … [Lees meer...] overWonderdaân van een kinderpeuzelaar
O! Een letter!
Een geschiedenis van het Nederlands in 196 sonnetten (62)Het Nederlandse sonnet bestaat 451 jaar. Hoe is het de taal in die tijd vergaan?Door Marc van OostendorpIk zou het fijn vinden als jullie voortaan mijn blogposts zouden willen lezen met een pen tussen je tanden. Dat zou mijn dagelijkse taak van jullie amuseren en in een gezellige stemming brengen een stuk eenvoudiger … [Lees meer...] overO! Een letter!
Laffe terroristen van de liefde in de 18e eeuw
Een geschiedenis van het Nederlands in 196 sonnetten (61)Het Nederlandse sonnet bestaat 451 jaar. Hoe is het de taal in die tijd vergaan?Door Marc van OostendorpWanneer noem je iemand laf? Ja, populistische politici aan het begin van de 21e eeuw weten het wel: als je iemand verafschuwt, is het genoeg. Maar vroeger, toen is dat toch wel anders geweest? Een groot dichteres als … [Lees meer...] overLaffe terroristen van de liefde in de 18e eeuw
De e klinkt hard én zacht
Een geschiedenis van het Nederlands in 196 sonnetten (60)Het Nederlandse sonnet bestaat 451 jaar. Hoe is het de taal in die tijd vergaan?Door Marc van OostendorpIets minder dan één op de vijf letters in een Nederlandse tekst is een e en de letter is daarmee op afstand de meest voorkomende. Dat geldt in ieder geval voor tal van tellingen voor het Nederlands van rond de … [Lees meer...] overDe e klinkt hard én zacht
Hé natuur!
Een geschiedenis van het Nederlands in 196 sonnetten (59)Het Nederlandse sonnet bestaat 451 jaar. Hoe is het de taal in die tijd vergaan?Door Marc van OostendorpOp het Canarisch eiland La Gomera kunnen ze hun zinnen fluiten: ze hebben een manier gevonden om klinkers en medeklinkers om te zetten in fluitbare signalen, zodat herders bijvoorbeeld over grote afstand kunnen … [Lees meer...] overHé natuur!
Klinkletters kijken in de 18e eeuw
Een geschiedenis van het Nederlands in 196 sonnetten (58)Het Nederlandse sonnet bestaat 451 jaar. Hoe is het de taal in die tijd vergaan?Door Marc van OostendorpIn een bekend artikel heeft Gert de Jager er ooit op gewezen dat het sonnet bij uitstek een visueel genre is. Vooral dichters die naar hun werk in geschreven vorm kijken (en niet vooral luisteren naar hun gedichten) … [Lees meer...] overKlinkletters kijken in de 18e eeuw
Van mijn balijnenrok de haak
Een geschiedenis van het Nederlands in 196 sonnetten (57)Het Nederlandse sonnet bestaat 451 jaar. Hoe is het de taal in die tijd vergaan?Door Marc van OostendorpIn de achttiende eeuw komt een nieuwe sonnettenmode over Europa. Het genre is dan inmiddels natuurlijk al eeuwenoud en ook in de Nederlanden al zo'n 150 jaar bekend (ter vergelijking: gisteren was het 150 jaar geleden … [Lees meer...] overVan mijn balijnenrok de haak
IJdelhooft en Harry Muesli
Een geschiedenis van het Nederlands in 196 sonnetten (56)Het Nederlandse sonnet bestaat 451 jaar. Hoe is het de taal in die tijd vergaan?Door Marc van OostendorpHet is hoogst vermoeiend dat culturen de hele tijd veranderen. Er zijn mensen die denken dat P.C. Hooft en Joost van den Vondel onleesbaar zijn geworden doordat 'ze' – de regering, de elite, de politiek-correcten – de … [Lees meer...] overIJdelhooft en Harry Muesli
P.C. Hooft was kaal!
Een geschiedenis van het Nederlands in 196 sonnetten (55)Het Nederlandse sonnet bestaat 451 jaar. Hoe is het de taal in die tijd vergaan?Door Marc van OostendorpStel je bent Anna Roemer Visscher, en stel je hebt voor je goede vriend P.C. Hooft een pruik gemaakt. En hij bedankt je dan met een sonnet dat zo begint:D' aelouwde dichters kloeck in wijsheit nae te spoorenBeschrijven … [Lees meer...] overP.C. Hooft was kaal!
Visseres? Visster? Visserin!
Een geschiedenis van het Nederlands in 196 sonnetten (54)Het Nederlandse sonnet bestaat 451 jaar. Hoe is het de taal in die tijd vergaan?Door Marc van OostendorpHet Nederlands heeft allerlei manieren om een vrouwelijke beroepsaanduiding te vormen. In een recent artikel in Nederlandse Taalkunde (ik kom er binnenkort nog eens op terug) somt de Amsterdamse morfoloog Jan Don … [Lees meer...] overVisseres? Visster? Visserin!
Waarom P.C. Hooft niet bij de AKO ligt
Een geschiedenis van het Nederlands in 196 sonnetten (53)Het Nederlandse sonnet bestaat 451 jaar. Hoe is het de taal in die tijd vergaan?Door Marc van OostendorpEen ingewikkelde syntaxis geldt niet als aanbeveling voor een schrijver. Van moderne Nederlandse auteurs als Maartje Wortel worden de korte zinnen geprezen (bijvoorbeeld ). Iedere bijzin doet de wenkbrauwen fronsen, zo … [Lees meer...] overWaarom P.C. Hooft niet bij de AKO ligt
Van oude mensen, de dingen die overlijden
Een geschiedenis van het Nederlands in 196 sonnetten (52)Het Nederlandse sonnet bestaat 450 jaar. Hoe is het de taal in die tijd vergaan?Door Marc van OostendorpDe dichtkunst is in Nederland altijd een gezelschapsspel geweest. Er zijn maar weinig dichters aan hun kunst ten onder gegaan, in onze streken schrijf je gedichten om gezellig bij De Wereld Draait Door voor te lezen, of … [Lees meer...] overVan oude mensen, de dingen die overlijden
Kuin
Een geschiedenis van het Nederlands in 196 sonnetten (51)Het Nederlandse sonnet bestaat 450 jaar. Hoe is het de taal in die tijd vergaan?Door Marc van OostendorpKunnen jullie even kuin gaan zitten? Nee, hè, dat kunnen jullie niet. Je weet niet eens hoe het precies moet, terwijl het woord nog wel een prominente rol speelt in een bekend sonnet van P.C. Hooft:Aen joffre Anne … [Lees meer...] overKuin
Tot haer de vlam verslin’
Een geschiedenis van het Nederlands in 196 sonnetten (50)Het Nederlandse sonnet bestaat 450 jaar. Hoe is het de taal in die tijd vergaan?Door Marc van OostendorpLaten we er geen doekjes om winden: sommige spraakklanken tellen nu eenmaal zwaarder dan andere. Een toonloze e, de sjwa, is een de sukkel onder de klinkers: zodra hij naast een krachtiger broeder komt te … [Lees meer...] overTot haer de vlam verslin’
Die ghij niet recht besteden
Een geschiedenis van het Nederlands in 196 sonnetten (49)Het Nederlandse sonnet bestaat 450 jaar. Hoe is het de taal in die tijd vergaan?Door Marc van OostendorpHet moet af en toe best fijn zijn geweest om P.C. Hooft te zijn. In ieder geval als je aan je schrijftafel zat en daar van het Nederlands een moderne taal aan het maken was, waarin je grote kunst kon maken.Je voelt het … [Lees meer...] overDie ghij niet recht besteden
Uw gouden grif
Een geschiedenis van het Nederlands in 196 sonnetten (48) Het Nederlandse sonnet bestaat 450 jaar. Hoe is het de taal in die tijd vergaan? Door Marc van Oostendorp Hoe het Nederlands langer dan zo'n honderd jaar geleden geklonken heeft, kunnen we alleen maar construeren. Bij gebrek aan geluidsopnamen moeten we het doen met de schaarse keren dat … [Lees meer...] overUw gouden grif