In een eerder blog betoogde ik dat ik ‘die’ de beste kanshebber achtte om Het Nieuwe Nederlandse Genderneutrale Voornaamwoord te worden, in combinatie met ‘hen’ en ‘hun’. Wanneer we denken aan genderneutrale voornaamwoorden, denken we al gauw aan non-binaire personen, naar wie we met deze voornaamwoorden kunnen verwijzen. Maar ook in alledaagse situaties, wanneer je verwijst … [Lees meer...] overGenderneutrale voornaamwoorden zijn ook voor de gewone man
taalkunde
Call for papers: Small languages, big ideas
the smaller Germanic languages from a theoretical, general and comparative perspective De Universiteit Oldenburg en de Rijksuniversiteit Groningen organiseren gezamenlijk de tweede editie van het congres Small languages, big ideas (SLBI), dat plaats zal vinden in Oldenburg op 30 juni en 1 juli 2022. SLBI 2022 brengt onderzoekers samen die werken aan Germaanse talen vanuit … [Lees meer...] overCall for papers: Small languages, big ideas
CARAN 2021 – In de Cariben leeft de neerlandistiek
Op 9, 10 en 11 december vond de zesde conferentie van de CARAN plaats met als thema Neerlandistiek in een meertalige Caribische context, met bijzondere aandacht voor vreemdetaalbenadering. De CARAN is de Caribische Associatie voor Neerlandistiek die zich sinds 2011 inzet om een brug te slaan tussen academici in de verschillende landen van het Caribisch gebied waar Nederlands … [Lees meer...] overCARAN 2021 – In de Cariben leeft de neerlandistiek
Oorlog in de taalkunde: Een update
In oktober 1971 debatteerde Noam Chomsky in Eindhoven met Michel Foucault, zoals ik onlangs hier in herinnering bracht. Na zijn terugkeer op het MIT zal Chomsky zich niet eenvoudigweg rustig aan een stukje taalkundige analyse hebben kunnen wijden. Begin jaren ’70 was hij op twee fronten strijdvaardig actief. Ten eerste was daar zijn politiek activisme, vooral gericht tegen … [Lees meer...] overOorlog in de taalkunde: Een update
Poederette, van mest tot make-up
Achter het achtervoegsel (12) Sommige ette-woorden zijn van fundamenteel belang, ze moeten bestaan om het standaardmodel van de vorming van ette-woorden te laten kloppen. Deze zin heb ik natuurlijk rechtstreeks gekopieerd uit een Wikipediastuk over het Higgsboson. Soms ben je er bij het vinden van één ette-vorm zeker van dat een andere moet bestaan. Zo ging het … [Lees meer...] overPoederette, van mest tot make-up
Scholieren doen taalkunde
WO3 Rijnlands Lyceum Sassenheim bezig met Taalkunde De afgelopen weken zijn de leerlingen uit de derde klas vwo van het Rijnlands Lyceum Sassenheim bezig geweest met het schrijven van een taalkundige uiteenzetting. Normaal gesproken moeten ze dan opletten voor welk publiek ze schrijven, dus bedachten we om deze taalkundigen in spé voor Neerlandistiek te laten schrijven. … [Lees meer...] overScholieren doen taalkunde
Taalkunde op de middelbare school
Het maken van een studiekeuze was voor mij een enorme opgave. Ik wist niet wat ik wilde, dus ik nam na mijn eindexamen gymnasium een tussenjaar waarin ik me rustig wilde gaan oriënteren. Ik kwam uit bij Taal- en cultuurstudies aan de Universiteit Utrecht, een opleiding waarvan ik al iets afwist doordat een schoolvriendin dat was gaan doen. De voornaamste reden voor deze keuze … [Lees meer...] overTaalkunde op de middelbare school
Praten met je schoonmoeder via een steen
Sinterklaas heeft eindelijk iets om in de schoen te doen van iedere scholier die taal boeiend vindt, maar wiskunde ook. Zo iemand tegen wie iedereen zegt dat zij dan natuurlijk iets met die wiskunde moet doen, en niet met die taal, want in die wiskunde, daar zitten de echte uitdagingen. Aan zo iemand wil Sinterklaas duidelijk maken dat juist in talen vaak een ingewikkelde … [Lees meer...] overPraten met je schoonmoeder via een steen
Oproep voor hulp bij het bedenken van vragen/opdrachten voor een bordspel
Vanuit het Speech Lab Groningen van de Faculteit der Letteren, Rijksuniversiteit Groningen zijn we bezig met het ontwikkelen van een bordspel over dialecten (in Nederland en Vlaanderen) en taalwetenschap. Met dit spel willen we het algemene publiek op een leuke manier kennis laten maken met dialectvariatie, taal en taalwetenschap. Het is de bedoeling dat het bordspel van een … [Lees meer...] overOproep voor hulp bij het bedenken van vragen/opdrachten voor een bordspel
’s Ochtends telkens ineens zachtjes buitenshuis gaan
Ondertussen staat de leer van de woordsoorten ook niet stil. Zo heeft de Utrechtse hoogleraar Norbert Corver in het prestigieuze tijdschrift Natural Language and Linguistic Theory een groot artikel (gratis) over de Nederlandse -s zoals je die vindt op woorden die meestal bijwoorden worden genoemd, zoals in het volgende verhaaltje: Er was eens een kat die 's ochtends soms … [Lees meer...] over’s Ochtends telkens ineens zachtjes buitenshuis gaan
DBNL in beeld (7): samenwerking voor onderzoek en onderwijs
Ben jij (data)wetenschapper en op zoek naar een digitaal tekstcorpus voor jouw onderzoek? Of bereid je lesmateriaal voor waarbij de digitale beschikbaarheid van bepaalde (literaire) teksten enorm zou helpen? We gaan graag de samenwerking aan! Datasets en dataservices Teksten uit de DBNL worden regelmatig gebruikt voor wetenschappelijk (data-)onderzoek. Bijvoorbeeld om … [Lees meer...] overDBNL in beeld (7): samenwerking voor onderzoek en onderwijs
Genderneutrale voornaamwoorden? Die gebruiken we allang
Genderneutrale voornaamwoorden zijn een hip concept, waarover inmiddels bijna iedereen wel iets heeft gezegd. Ook ik sprong schaamteloos op de bandwagon en schreef mijn bachelorscriptie over de vraag in hoeverre genderneutrale voornaamwoorden daadwerkelijk als genderneutraal worden opgevat. Tijdens het grasduinen in de literatuur, op jacht naar interessante informatie, leerde … [Lees meer...] overGenderneutrale voornaamwoorden? Die gebruiken we allang
22e Taalkundeolympiade
Dit jaar wordt alweer de 22e Taalkundeolympiade georganiseerd voor leerlingen van de bovenbouw van het VWO. De Taalkundeolympiade bestaat uit uitdagende puzzels over de meest uiteenlopende oude en moderne talen en schriftsoorten. Het biedt leerlingen de gelegenheid om op een speelse manier kennis te maken met voor hen vaak onbekende aspecten van taalkunde. Alle … [Lees meer...] over22e Taalkundeolympiade
De atlas
DBNL in beeld (6) DBNL biedt online duizenden teksten aan, die je kunt doorzoeken op auteursnaam, titel of een ander trefwoord. Maar wist je dat je de collectie ook op basis van geografische plaatsen kunt benaderen met behulp van de atlas? De atlas In de atlas vind je geografische informatie over de auteurs en werken in de DBNL-collectie, zoals de geboorteplaats van … [Lees meer...] overDe atlas
Sjiek de friebel!
Soms stuit je op een woord dat je nog dagenlang bezighoudt. Dat had ik deze week met de uitdrukking ‘sjiek de friemel’. Ik begreep uiteraard wat er bedoeld werd: het was een speelse manier om iets als chic (of would-be chic) te omschrijven. Maar toen ik het las, vervulde het me met een vreemde mengeling van verbazing, verwarring en – als taalwetenschapper in spe zeg ik het niet … [Lees meer...] overSjiek de friebel!
Dialect op de koffietafel
Een van de fijne dingen van het Nederlands is dat het in twee landen gesproken wordt waar er op totaal verschillende manieren tegenaan wordt gekeken. Het is net alsof de wereldgeschiedenis de taalwetenschap een laboratorium heeft willen schenken waar je kunt bezien hoe verschillende omstandigheden kunnen inwerken op de taal. Neem de omgang en de appreciatie van het dialect. … [Lees meer...] overDialect op de koffietafel
‘Deugporno’, ‘taalpolitie’ en constructiegrammatica
Hoe de constructiegrammatica (een deel van de) weerstand tegen ‘woke’ taalgebruik kan verklaren Waarschuwing: ik ga in deze blog een gevoelig onderwerp behandelen. Ga er dus vooral even rustig voor zitten. Zo’n week geleden werd er een ‘leidraad voor inclusief taalgebruik’ verspreid onder ambtenaren in Den Haag. Media als Powned en de Telegraaf brachten dit nieuws met … [Lees meer...] over‘Deugporno’, ‘taalpolitie’ en constructiegrammatica
Digitaliseringsverzoeken
DBNL in beeld (4) De DBNL bevat meer dan 17.000 teksten. Toch is de collectie nog lang niet compleet en komen er maandelijks nieuwe boeken en tijdschriftjaargangen bij. Misschien ontbreekt er een werk dat cruciaal is voor jouw onderzoek, een belangrijk tijdschrift of een interessant oeuvre. Is daar iets aan te doen? Jazeker! Je kunt namelijk zelf een suggestie aandragen … [Lees meer...] overDigitaliseringsverzoeken
DBNL in beeld (3): zoeken en vinden
De DBNL bevat een duizelingwekkende hoeveelheid boeken en tijdschriftjaargangen. Hoe vind je je weg binnen deze digitale schatkamer? Wat is de eenvoudigste manier om de informatie te vinden die je zoekt? Zoeken Als je op zoek bent naar een specifieke tekst of auteur in de DBNL kun je natuurlijk een algemene zoekmachine gebruiken. Dbnl.org heeft echter ook een eigen … [Lees meer...] overDBNL in beeld (3): zoeken en vinden
De drie dimensies van taal
Martin Haspelmath is mogelijk de meest vooraanstaande Europese taalkundige van dit moment – ook omdat hij zich niet beperkt tot zijn eigen kleine analyse van zijn eigen kleine feiten, maar probeert de grotere vragen onder ogen te zien: wat is taal eigenlijk? De enkeling die het ook probeert, heeft dan meestal als antwoord: taal is waarover ik mijn proefschrift geschreven heb, … [Lees meer...] overDe drie dimensies van taal
Zelfs logopedisten hoeven niet altijd standaardtaal te spreken
Ja, maar als je professioneel wil overkomen, moet je toch zeker wel netjes praten: Algemeen Beschaafd Nederlands, zoals dat vroeger heette, de taalvorm die sommigen als 'neutraal' beschouwen, beheerst, zorgvuldig, respectvol, en wat al niet. Het zal misschien het laatste bastion van die standaardtaal zijn, als mensen zich in hun persoonlijk leven allang niets meer aantrekken … [Lees meer...] overZelfs logopedisten hoeven niet altijd standaardtaal te spreken
In functie van de optimalisering van de nieuwe ANS
Onlangs werd in de onvolprezen nieuwsbrief van Onze Taal gewag gemaakt van een (Belgisch-) Limburgs talenwonder. Daar wilde ik natuurlijk meer over weten. Ik kwam uit bij een stuk in Het belang van Limburg van 4 juni (Genkse wijkmanager Vicky Steyvers (38) spreekt maar liefst 14 talen). Daarin werd twee maal de uitdrukking in functie van gebruikt: Die talen studeer ik dan … [Lees meer...] overIn functie van de optimalisering van de nieuwe ANS
Peter-Arno Coppen over grammatica
Aflevering 4: grammatica Over taal gesproken is dé podcast over het Nederlands, die Onze Taal en het Instituut voor de Nederlandse taal samen verzorgen. Elke maand spreken we met een deskundige over de Nederlandse taal. Bijvoorbeeld over het ontstaan van nieuwe woorden, de functie van vaktaal of dialecten. Ook onderwerpen als vergeten woorden, duidelijke … [Lees meer...] overPeter-Arno Coppen over grammatica
‘Bobi zonder trobi’
Hoe identiteit wordt vormgegeven in het nummer ‘No h8ro’ van hiphopduo Lionstorm Vanaf mijn tienerjaren luister ik al regelmatig naar hiphop. Ik was dan ook zeer enthousiast toen ik zag dat mijn studie Nederlandse taal en cultuur in Leiden afgelopen jaar het keuzevak Hiphop, jeugdcultuur en identiteit aanbood. Echter, smaken verschillen. Zelfs van de studenten die het vak … [Lees meer...] over‘Bobi zonder trobi’
Nieuw nummer Internationale Neerlandistiek 2021-2 nu online
Dit laatste nummer van Internationale Neerlandistiek is nu online te lezen in open access via het platform aup-online.com ArtikelenEen taalvaardigheidstest voor anderstaligen voorgelegd aan leerlingen in het Nederlandstalig middelbaar onderwijsEen onverwacht effect?ELKE GILIN, JORDI HEEREN EN LIEVE DE WACHTERDe invloed van het Nederlands op contacttalen in zeventiende-eeuws … [Lees meer...] overNieuw nummer Internationale Neerlandistiek 2021-2 nu online