Neerlandistiek

Online tijdschrift voor taal- en letterkundig onderzoek

taalkunde

Mmm: mitraillette en matinette

door 7 Reacties

Achter het Achtervoegsel 44 1985: net geslaagd voor het eindexamen maar nog niet voor het rijbewijs. Omdat we alle drie graag U2, headliner van popfestival Torhout/Werchter, wilden zien optreden, bood mijn vader aan om mij en twee schoolvrienden zondags naar Werchter te brengen en weer op te halen, twee keer een rit van ruim anderhalf uur. Er was maar één podium, dus … [Lees meer...] overMmm: mitraillette en matinette

De Proto-Indo-Europese samenleving: bezit

door 1 Reactie

De Bronstijd is de tijd waarin Europa zijn talen heeft gekregen. Indo-Europese talen. De relevantie ervan – of beter: de relevantie van het taalkundig onderzoek – staat buiten kijf. De Indo-Europese talen vormen immers een loepzuiver voorbeeld van de wijze waarop geesteswetenschappelijk onderzoek onze samenleving vormt: toen de Indo-Europese taalfamilie was ontdekt, … [Lees meer...] overDe Proto-Indo-Europese samenleving: bezit

Video: Verantwoord inzetten van GenAI in het academisch schrijfonderwijs: een illusie?

door Reageer

Lieve De Wachter Lezing door Lieve De Wachter (KU Leuven) tijdens het KANTL-colloquium ChatGPT op vrijdag 21 juni 2024 in de KANTL. Tijdens deze studiedag werd nagedacht over de gevolgen van Generatieve AI (voornamelijk ChatGPT en andere grote taalmodellen) voor het Nederlands en de neerlandistiek. … [Lees meer...] overVideo: Verantwoord inzetten van GenAI in het academisch schrijfonderwijs: een illusie?

“Reizigers worden verzocht …” is niet per se fout! 

door Reageer

Daar gaan we weer Ik ben een grote fan van Aleid Truijens. Zij zet zich voortdurend in voor de kwaliteit van het onderwijs, met name het onderwijs in de Nederlandse taal. In haar recente column van 29 juli 2024, getiteld `Kinderen beter leren lezen en schrijven – in welk beroep heb je zoveel invloed?` (voor Volkskrant-abonnees.) benadrukt ze dat leraren een prachtige taak … [Lees meer...] over“Reizigers worden verzocht …” is niet per se fout! 

Rin voor den droes en lit dy wæge

door Reageer

“Jij stinkt en je moeder ook”, typt in lulk jongfaam op har laptop. De adressant is in blier jongfaam (itselde jongfaam), dat as influencer ‘bjoetie’-tips jout. Dit komt út in licht-pedagogysk tv-programma fan de VPRO. It hat wis en wrychtjes humor, mar wol in komplekse humor, sa’t it liket. “Do stjonkst” is net aardich. De muffe mof stonk yn de santjinde iuw al op ‘e … [Lees meer...] overRin voor den droes en lit dy wæge

Jong geleerd?

door 4 Reacties

De verenglishing van het Nederlands in Vlaanderen 6.3 In deze reeks vertellen onderzoeker Eline Zenner  en taalliefhebber Jan Hautekiet het verhaal van de ‘verenglishing’ van het Nederlands in Vlaanderen. Een overzicht van de afleveringen in de aangroeiende reeks vind je hier. Het vorige stukje toonde maatschappelijke voorzichtigheid aan in het gebruik van Engels in … [Lees meer...] overJong geleerd?

De woordenschat van Kinderen voor Kinderen 

door 3 Reacties

We kennen het allemaal, Kinderen voor Kinderen – of je er nu zelf als kind naar luisterde of kinderen hebt die er nu naar luisteren. Sinds 1980 zijn de liedjes van het populaire kinderkoor een vast onderdeel van menig Nederlands huishouden. Oorspronkelijk is Kinderen voor Kinderen opgezet met het doel geld in te zamelen voor de VARA-speelgoedactie. Het koor bleek echter zo’n … [Lees meer...] overDe woordenschat van Kinderen voor Kinderen 

Video: ‘Blinkende knopke fijn… Over het creatieve vermogen van grote taalmodellen

door Reageer

Tim Van de Cruys 'Blinkende knopke fijn, dat nimmer van schrijven zijt moe? Over het creatieve vermogen van grote taalmodellen' is een lezing van Tim Van de Cruys (KU Leuven), gehouden tijdens het KANTL-colloquium ChatGPT op 21 juni 2024. Tijdens deze studiedag werd nagedacht over de gevolgen van Generatieve AI (voornamelijk ChatGPT en andere grote taalmodellen) voor het … [Lees meer...] overVideo: ‘Blinkende knopke fijn… Over het creatieve vermogen van grote taalmodellen

Context en syntax (Consyntaxtext)

door 2 Reacties

Het eerste wat je ‘leest’ van zo’n bericht, als ik even mag generaliseren, is niet het bericht, maar de foto, dan de kop boven het geheel en ten derde de tekst onder de foto. In dit geval is dat eigenlijk niet eens nodig, want er ‘staat’ drie maal ongeveer precies (haha) hetzelfde, namelijk dat er ergens een toren van een kerk is gewaaid. Inhoudelijke details volgen in het … [Lees meer...] overContext en syntax (Consyntaxtext)

Van geheimtaal tot branding – Engels en kinderen

door Reageer

De verenglishing van het Nederlands in Vlaanderen 6.2 In deze reeks vertellen onderzoeker Eline Zenner  en taalliefhebber Jan Hautekiet het verhaal van de ‘verenglishing’ van het Nederlands in Vlaanderen. Een overzicht van de afleveringen in de aangroeiende reeks vind je hier. In dit stukje bekijken ze hoe en waar jonge Vlaamse kinderen (niet) in contact komen met Engelse … [Lees meer...] overVan geheimtaal tot branding – Engels en kinderen

Ik kan ’t nîet wachten

door 1 Reactie

In het lied ‘Ik kan ’t nie wachten’ van de Drentse groep Skik somt de zanger Daniël Lohues een reeks verplichtingen op die hij moet vervullen, maar het ontbreekt hem aan tijd om welke activiteit dan ook uit te voeren, wat in de tekst herhaaldelijk tot uiting komt in de verzuchting: In het Nederlands zouden we zeggen: ‘Maar ik heb er de tijd niet voor’. Wat is er nu … [Lees meer...] overIk kan ’t nîet wachten

Yappen over taal

door 14 Reacties

Ik ben columnist geworden van het prachtige tijdschift M'ntaal, het ledenblad van de onvolprezen Nijmeegse studievereniging voor studenten Taalwetenschap, Intens. Dit is mijn debuut. (Ga ook Taalwetenschap studeren in Nijmegen en je krijgt alle volgende nummers van M'ntaal thuis.) Het Nederlands is een onoverzienbare oceaan. Ik heb het gevoel dat ik de hele tijd op de … [Lees meer...] overYappen over taal

Staatsmanesk

door 9 Reacties

Afgelopen week, op dinsdagochtend 9 juli, konden we via de radio (NPO 1) de geboorte meemaken van een morfologische nieuwvorming in het Nederlands, een afgeleid adjectief dat qua combinatie en betekenis werkelijk bijzonder genoemd mag worden. Het gaat hier om het neologisme staatsmanesk, opgevangen uit de mond van de journalist-presentator Roos Abelman, een van de … [Lees meer...] overStaatsmanesk

De tieners zijn het!

door Reageer

De verenglishing van het Nederlands in Vlaanderen (6.1) In deze reeks vertellen onderzoeker Eline Zenner  en taalliefhebber Jan Hautekiet het verhaal van de ‘verenglishing’ van het Nederlands in Vlaanderen. Een overzicht van de afleveringen in de aangroeiende reeks vind je hier. Waar Deel 4 (hoger onderwijs) en Deel 5 (onderwijs) vooral inzetten op de positie van het … [Lees meer...] overDe tieners zijn het!

Gij zijt of toch maar gij bent?: een kwestie van smaak

door 3 Reacties

De meeste Vlamingen houden niet van jij in spontaan taalgebruik. In plaats daarvan zeggen ze veel liever gij. Dat is écht Vlaams. Logisch gevolg: wil een Vlaming op een spontane manier jij bent uitdrukken, dan zegt die gij zijt. Of toch niet? Het nieuwe gij bent ligt op de loer en verovert taalkundig terrein in Vlaanderen. Maar hoe komt dat, en waar komt het vandaan? Laat ik … [Lees meer...] overGij zijt of toch maar gij bent?: een kwestie van smaak

O-ranje

door 1 Reactie

Een van de gevolgen van de Nederlandse deelname aan het EK voetbal is dat we één woord een stuk meer dan anders horen: oranje. Met de uitspraak van dat woord is iets bijzonders aan de hand: in de mond van veel Nederlanders krijgt oranje een uitspraak die afwijkt van wat je zou verwachten: o-ranje, met de o van zo. Waarom wijkt die uitspraak … [Lees meer...] overO-ranje

Hospita

door 1 Reactie

Wellicht komt er een opleving van het woord hospita. Dit naar aanleiding van een voorstel van Hugo de Jonge, de vorige minister van Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening en Milieubeheer. Volgens zijn ministerie heeft ongeveer een derde van de Nederlanders meer dan twaalf vierkante meter over in zijn of haar huis. Acht procent van de Nederlanders zou overwegen om die … [Lees meer...] overHospita

Lien en Karen

door Reageer

De verenglishing van het Nederlands in Vlaanderen 5.6 In deze reeks vertellen onderzoeker Eline Zenner  en taalliefhebber Jan Hautekiet het verhaal van de ‘verenglishing’ van het Nederlands in Vlaanderen. Een overzicht van de afleveringen in de aangroeiende reeks vind je hier. Dit stukje rondt Deel 5 af, dat de positie van het Engels in het lager onderwijs onderzocht en … [Lees meer...] overLien en Karen

Extreemrechts en omvolking

door Reageer

Gedurende het proces van de huidige kabinetsformatie was verschillende keren het gebruik van bepaalde woorden, of het gebruikt hebben van bepaalde woorden het onderwerp van discussie. Zo maakte kamervoorzitter Bosma bezwaar tegen het gebruik van de term extreemrechts als kwalificatie van de PVV, en werden de kandidaat-bewindslieden van de PVV bekritiseerd om het gebruik van de … [Lees meer...] overExtreemrechts en omvolking