In het derde nummer van Onze Taal van dit jaar staat een klein verhaal van de hand van Sam De Vriendt over het ontstaan van het woord knie. Dit woord, zo gaat het verhaal, bestond al voordat het iets betekende. Het kon gebruikt worden in de betekenis van dinges als je niet op een woord kon komen. De betekenis van knie werd vastgelegd door een mevrouw die probeerde een spin aan … [Lees meer...] overOver vingers en tenen
woordbetekenis
Smous en het n-woord
Taalhistoricus Ewoud Sanders over het schrappen van beledigende woorden Moet je het n-woord en woorden als smous uit het woordenboek schrappen? En uit historische uitgaven? En uit ons dagelijks taalgebruik? We praten erover met taalhistoricus Ewoud Sanders, die onlangs het boek Het n-woord publiceerde, over de geschiedenis van deze beladen term. En we spreken met Peggy … [Lees meer...] overSmous en het n-woord
Een nieuw idee bedenken
Dit weekeinde luisterde ik nog wat intensiever dan ik toch altijd al doe, naar het nieuwsoverzicht van Jeroen van Kan aan het begin van het radioprogramma De Taalstaat. Dat kwam zo: Van Kan besprak een intrigerend taalverschijnsel dat hem recent was opgevallen: mensen zeggen dingen als 'idee bedenken' of 'idee maken'. Een beetje jammer was dat Van Kan niet ontkwam aan de reflex … [Lees meer...] overEen nieuw idee bedenken
Dop en deksel
Intrigerende vraag, onlangs gesteld door Martine Mussies op Mastodon: wanneer gebruiken we precies dop en wanneer deksel? We kwamen er geloof ik met zijn allen niet uit, en ook de woordenboeken geven niet onmiddellijk uitsluitsel. Van Dale zegt bijvoorbeeld over deksel: En over dop: Als je dit zo leest, zou je denken dat deksel een algemener begrip is dan dop, en dat … [Lees meer...] overDop en deksel
Een ’toxische’ verandering?
Op de Bondgenotenlaan in Leuven wandelde ik toevallig voorbij een winkel met natuurlijke schoonheidsproducten. Voor de ingang van de winkel stond zo’n vouwbaar krijtbord en mijn oog viel erop vanwege de volgende slogan: “I like my products like my people: not toxic.” De humor in deze zin komt voort uit het feit dat er gespeeld wordt met twee interpretaties van toxic: producten … [Lees meer...] overEen ’toxische’ verandering?
Etymologische blikvernauwing
Daar heb ik dus last van: etymologische blikvernauwing. Losse woorden maar ook opmerkelijke combinaties van woorden leiden me af van wat de welwillende schrijver (m/v/x) ermee bedoelde te zeggen. Ik lijd er wel aan maar niet onder. Neem nou die woordklont Anti-oorlogsprotest. Anti betekent toch 'tegen' en pro 'voor'? Of zit het ingewikkelder? … [Lees meer...] overEtymologische blikvernauwing
beschrijven / omschrijven
Verwarwoordenboek 300 (en slot) In het Verwarwoordenboek zijn 600 woordparen behandeld met vaak onduidelijke verschillen: afgunst-jaloezie, bloot-naakt, geliefd-populair, plaats-plek, enz. Nog steeds worden woordparen aangedragen met het verzoek om ook die te behandelen. Vandaar deze wekelijkse rubriek. De aanvullingen worden ook opgenomen in de … [Lees meer...] overbeschrijven / omschrijven
anders / verschillend
Verwarwoordenboek 299 In het Verwarwoordenboek zijn 600 woordparen behandeld met vaak onduidelijke verschillen: afgunst-jaloezie, bloot-naakt, geliefd-populair, plaats-plek, enz. Nog steeds worden woordparen aangedragen met het verzoek om ook die te behandelen. Vandaar deze wekelijkse rubriek. De aanvullingen worden ook opgenomen in de digitale versie van het … [Lees meer...] overanders / verschillend
humeur / stemming
Verwarwoordenboek vervolg (298) In het Verwarwoordenboek zijn 600 woordparen behandeld met vaak onduidelijke verschillen: afgunst-jaloezie, bloot-naakt, geliefd-populair, plaats-plek, enz. Nog steeds worden woordparen aangedragen met het verzoek om ook die te behandelen. Vandaar deze wekelijkse rubriek. De aanvullingen worden ook opgenomen in de digitale … [Lees meer...] overhumeur / stemming
duur / kostbaar
Verwarwoordenboek vervolg (297) In het Verwarwoordenboek zijn 600 woordparen behandeld met vaak onduidelijke verschillen: afgunst-jaloezie, bloot-naakt, geliefd-populair, plaats-plek, enz. Nog steeds worden woordparen aangedragen met het verzoek om ook die te behandelen. Vandaar deze wekelijkse rubriek. De aanvullingen worden ook opgenomen in de … [Lees meer...] overduur / kostbaar
allemaal / iedereen
Verwarwoordenboek vervolg (296) In het Verwarwoordenboek zijn 600 woordparen behandeld met vaak onduidelijke verschillen: afgunst-jaloezie, bloot-naakt, geliefd-populair, plaats-plek, enz. Nog steeds worden woordparen aangedragen met het verzoek om ook die te behandelen. Vandaar deze wekelijkse rubriek. De aanvullingen worden ook opgenomen in de … [Lees meer...] overallemaal / iedereen
brullen / schreeuwen
Verwarwoordenboek vervolg (295) In het Verwarwoordenboek zijn 600 woordparen behandeld met vaak onduidelijke verschillen: afgunst-jaloezie, bloot-naakt, geliefd-populair, plaats-plek, enz. Nog steeds worden woordparen aangedragen met het verzoek om ook die te behandelen. Vandaar deze wekelijkse rubriek. De aanvullingen worden ook opgenomen in de … [Lees meer...] overbrullen / schreeuwen
hard / luid
Verwarwoordenboek vervolg (294) In het Verwarwoordenboek zijn 600 woordparen behandeld met vaak onduidelijke verschillen: afgunst-jaloezie, bloot-naakt, geliefd-populair, plaats-plek, enz. Nog steeds worden woordparen aangedragen met het verzoek om ook die te behandelen. Vandaar deze wekelijkse rubriek. De aanvullingen worden ook opgenomen in de … [Lees meer...] overhard / luid
Waken voor iets
Vlak voordat de G20-top op het Indonesische eiland Bali van start ging, deed de voorzitter van de Europese Raad, Charles Michel, een uitspraak die in een bericht van 15 november 2022 in het digitale NOS Nieuws de volgende kop kreeg. De eerste zin van het artikel luidt echter: Volgens de officiële taalregels zijn beide zinnen waarin het werkwoord ‘waken voor iets’ … [Lees meer...] overWaken voor iets
consequent / consistent
Verwarwoordenboek vervolg (293) In het Verwarwoordenboek zijn 600 woordparen behandeld met vaak onduidelijke verschillen: afgunst-jaloezie, bloot-naakt, geliefd-populair, plaats-plek, enz. Nog steeds worden woordparen aangedragen met het verzoek om ook die te behandelen. Vandaar deze wekelijkse rubriek. De aanvullingen worden ook opgenomen in de … [Lees meer...] overconsequent / consistent
nauwkeurig / precies
Verwarwoordenboek vervolg (292) In het Verwarwoordenboek zijn 600 woordparen behandeld met vaak onduidelijke verschillen: afgunst-jaloezie, bloot-naakt, geliefd-populair, plaats-plek, enz. Nog steeds worden woordparen aangedragen met het verzoek om ook die te behandelen. Vandaar deze wekelijkse rubriek. De aanvullingen worden ook opgenomen in de … [Lees meer...] overnauwkeurig / precies
kop / snuit
Verwarwoordenboek vervolg (291) In het Verwarwoordenboek zijn 600 woordparen behandeld met vaak onduidelijke verschillen: afgunst-jaloezie, bloot-naakt, geliefd-populair, plaats-plek, enz. Nog steeds worden woordparen aangedragen met het verzoek om ook die te behandelen. Vandaar deze wekelijkse rubriek. De aanvullingen worden ook opgenomen in de … [Lees meer...] overkop / snuit
mooi / prima
Verwarwoordenboek vervolg (290) In het Verwarwoordenboek zijn 600 woordparen behandeld met vaak onduidelijke verschillen: afgunst-jaloezie, bloot-naakt, geliefd-populair, plaats-plek, enz. Nog steeds worden woordparen aangedragen met het verzoek om ook die te behandelen. Vandaar deze wekelijkse rubriek. De aanvullingen worden ook opgenomen in de … [Lees meer...] overmooi / prima
mengeling / mengsel
Verwarwoordenboek vervolg (289) In het Verwarwoordenboek zijn 600 woordparen behandeld met vaak onduidelijke verschillen: afgunst-jaloezie, bloot-naakt, geliefd-populair, plaats-plek, enz. Nog steeds worden woordparen aangedragen met het verzoek om ook die te behandelen. Vandaar deze wekelijkse rubriek. De aanvullingen worden ook opgenomen in de … [Lees meer...] overmengeling / mengsel
druk / editie / oplage
Verwarwoordenboek vervolg (288) In het Verwarwoordenboek zijn 600 woordparen behandeld met vaak onduidelijke verschillen: afgunst-jaloezie, bloot-naakt, geliefd-populair, plaats-plek, enz. Nog steeds worden woordparen aangedragen met het verzoek om ook die te behandelen. Vandaar deze wekelijkse rubriek. De aanvullingen worden ook opgenomen in de … [Lees meer...] overdruk / editie / oplage
buurt / wijk
Verwarwoordenboek vervolg (287) In het Verwarwoordenboek zijn 600 woordparen behandeld met vaak onduidelijke verschillen: afgunst-jaloezie, bloot-naakt, geliefd-populair, plaats-plek, enz. Nog steeds worden woordparen aangedragen met het verzoek om ook die te behandelen. Vandaar deze wekelijkse rubriek. De aanvullingen worden ook opgenomen in de … [Lees meer...] overbuurt / wijk
band / binding
Verwarwoordenboek vervolg (286) In het Verwarwoordenboek zijn 600 woordparen behandeld met vaak onduidelijke verschillen: afgunst-jaloezie, bloot-naakt, geliefd-populair, plaats-plek, enz. Nog steeds worden woordparen aangedragen met het verzoek om ook die te behandelen. Vandaar deze wekelijkse rubriek. De aanvullingen worden ook opgenomen in de … [Lees meer...] overband / binding
Graaien – grabbelen
Verwarwoordenboek vervolgd (285) In het Verwarwoordenboek zijn 600 woordparen behandeld met vaak onduidelijke verschillen: afgunst-jaloezie, bloot-naakt, geliefd-populair, plaats-plek, enz. Nog steeds worden woordparen aangedragen met het verzoek om ook die te behandelen. Vandaar deze wekelijkse rubriek. De aanvullingen worden ook opgenomen in de … [Lees meer...] overGraaien – grabbelen
Zelfs
In zijn stuk Hoe eerlijk is het Engels schrijft Marc van Oostendorp o.a.: “[H]et is onduidelijk hoe je ervoor zou moeten zorgen dat de kinderen in Kaboel net zo goed Engels leren als die in Londen of zelfs in Amsterdam.” Ik bleef even haken bij dat zelfs. Dat focuspartikel suggereert een onwaarschijnlijker waarde op een schaal, vgl.: Je haalt beslist een acht, misschien … [Lees meer...] overZelfs
bouwval / ruïne
Verwarwoordenboek vervolg (284) In het Verwarwoordenboek zijn 600 woordparen behandeld met vaak onduidelijke verschillen: afgunst-jaloezie, bloot-naakt, geliefd-populair, plaats-plek, enz. Nog steeds worden woordparen aangedragen met het verzoek om ook die te behandelen. Vandaar deze wekelijkse rubriek. De aanvullingen worden ook opgenomen in de … [Lees meer...] overbouwval / ruïne