In zijn stuk Hoe eerlijk is het Engels schrijft Marc van Oostendorp o.a.: “[H]et is onduidelijk hoe je ervoor zou moeten zorgen dat de kinderen in Kaboel net zo goed Engels leren als die in Londen of zelfs in Amsterdam.” Ik bleef even haken bij dat zelfs. Dat focuspartikel suggereert een onwaarschijnlijker waarde op een schaal, vgl.: Je haalt beslist een acht, misschien … [Lees meer...] overZelfs
woordbetekenis
bouwval / ruïne
Verwarwoordenboek vervolg (284) In het Verwarwoordenboek zijn 600 woordparen behandeld met vaak onduidelijke verschillen: afgunst-jaloezie, bloot-naakt, geliefd-populair, plaats-plek, enz. Nog steeds worden woordparen aangedragen met het verzoek om ook die te behandelen. Vandaar deze wekelijkse rubriek. De aanvullingen worden ook opgenomen in de … [Lees meer...] overbouwval / ruïne
degelijk / gedegen
Verwarwoordenboek vervolg (283) In het Verwarwoordenboek zijn 600 woordparen behandeld met vaak onduidelijke verschillen: afgunst-jaloezie, bloot-naakt, geliefd-populair, plaats-plek, enz. Nog steeds worden woordparen aangedragen met het verzoek om ook die te behandelen. Vandaar deze wekelijkse rubriek. De aanvullingen worden ook opgenomen in de … [Lees meer...] overdegelijk / gedegen
Systematisch / systemisch
Verwarwoordenboek vervolg (282) In het Verwarwoordenboek zijn 600 woordparen behandeld met vaak onduidelijke verschillen: afgunst-jaloezie, bloot-naakt, geliefd-populair, plaats-plek, enz. Nog steeds worden woordparen aangedragen met het verzoek om ook die te behandelen. Vandaar deze wekelijkse rubriek. De aanvullingen worden ook opgenomen in de … [Lees meer...] overSystematisch / systemisch
raam / venster
Verwarwoordenboek vervolg (281) In het Verwarwoordenboek zijn 600 woordparen behandeld met vaak onduidelijke verschillen: afgunst-jaloezie, bloot-naakt, geliefd-populair, plaats-plek, enz. Nog steeds worden woordparen aangedragen met het verzoek om ook die te behandelen. Vandaar deze wekelijkse rubriek. De aanvullingen worden ook opgenomen in de … [Lees meer...] overraam / venster
hoogstens/maximaal
Verwarwoordenboek vervolg (279) In het Verwarwoordenboek zijn 600 woordparen behandeld met vaak onduidelijke verschillen: afgunst-jaloezie, bloot-naakt, geliefd-populair, plaats-plek, enz. Nog steeds worden woordparen aangedragen met het verzoek om ook die te behandelen. Vandaar deze wekelijkse rubriek. De aanvullingen worden ook opgenomen in de … [Lees meer...] overhoogstens/maximaal
strategie / tactiek
Verwarwoordenboek vervolg (278) In het Verwarwoordenboek zijn 600 woordparen behandeld met vaak onduidelijke verschillen: afgunst-jaloezie, bloot-naakt, geliefd-populair, plaats-plek, enz. Nog steeds worden woordparen aangedragen met het verzoek om ook die te behandelen. Vandaar deze wekelijkse rubriek. De aanvullingen worden ook opgenomen in de … [Lees meer...] overstrategie / tactiek
purser / steward
Verwarwoordenboek vervolg (277) In het Verwarwoordenboek zijn 600 woordparen behandeld met vaak onduidelijke verschillen: afgunst-jaloezie, bloot-naakt, geliefd-populair, plaats-plek, enz. Nog steeds worden woordparen aangedragen met het verzoek om ook die te behandelen. Vandaar deze wekelijkse rubriek. De aanvullingen worden ook opgenomen in de … [Lees meer...] overpurser / steward
pas / stap
Verwarwoordenboek vervolg (276) In het Verwarwoordenboek zijn 600 woordparen behandeld met vaak onduidelijke verschillen: afgunst-jaloezie, bloot-naakt, geliefd-populair, plaats-plek, enz. Nog steeds worden woordparen aangedragen met het verzoek om ook die te behandelen. Vandaar deze wekelijkse rubriek. De aanvullingen worden ook opgenomen in de … [Lees meer...] overpas / stap
fysiognomie / fysionomie
Verwarwoordenboek vervolg (275) fysiognomie / fysionomie De woorden worden door elkaar gebruikt, maar het had zo mooi anders gekund. fysiognomie de leer dat het uiterlijk iets zegt over iemands karakter; vorm van het gezicht Ik geloof echt in fysiognomie. Waarom spreken we anders over een wilskrachtige kin en wellustige lippen? In de psychologie … [Lees meer...] overfysiognomie / fysionomie
Waar slaat ‘slaan’ op?
Waarom ‘slaan’ soms ‘beginnen’ betekent Hoe zeg je in het Nederlands dat je ergens aan gaat beginnen? Inderdaad, gewoon met het hulpwerkwoord beginnen. Of eventueel met starten of aanvangen. Maar wie wat afwisseling wil, kan in plaats van beginnen ook ergens aan slaan: aan het dansen slaan, aan het zingen slaan, enzovoorts. Waar slaat het eigenlijk op dat slaan hier … [Lees meer...] overWaar slaat ‘slaan’ op?
aanmeren / afmeren
Verwarwoordenboek vervolg (274) aanmeren / afmeren De woorden betekenen hetzelfde, maar verschillen in perspectief. aanmeren een boot vastleggen aan de wal (de passagiers gaan aan land) Oranjestad op Aruba heeft een haven waar grote cruiseschepen kunnen aanmeren. afmeren een boot … [Lees meer...] overaanmeren / afmeren
Fantastisch: wat het is en wat het niet zo lang geleden was
Nog even een duikje nemen in de Handelingen van de Tweede Kamer, en wel die van zeer nabij, namelijk het huidige kalenderjaar? (Zie de vorige bijdrage over met droge ogen beweren.) Als we het woord fantastisch en fantastische opzoeken, komen we tot een kleine 100 stuks, zelfs al zitten we nog enkele weken vóor het zomerreces. Fantastisch wordt … [Lees meer...] overFantastisch: wat het is en wat het niet zo lang geleden was
Knap
Taal is gevoelig voor emoties. In het nieuwste nummer van Nederlandse Taalkunde laat de Groningse hoogleraar Nederlandse taalkunde Jack Hoeksema zien hoe psychologische theorieën licht kunnen werpen op sommige verschijnselen in het Nederlands. Het is een rijk artikel, ik haal er één verschijnsel uit. Dat betreft het bijwoord knap. Hoeksema vertelt dat je emoties kunt … [Lees meer...] overKnap
turkoois / turquoise
Verwarwoordenboek vervolg (273) turkoois / turquoise De woorden hebben dezelfde betekenis, maar er is een tendens naar verschil in gebruik. turkoois blauwgroene halfedelsteen, de kleur van deze steen Een hoofdtooi met een bijzondere variatie aan blauwe stenen: azuur, turkoois en lapis … [Lees meer...] overturkoois / turquoise
accu / batterij
Verwarwoordenboek vervolg (272) accu / batterij De woorden verwijzen naar een ander proces van energieopslag, maar worden in veel gevallen ook door elkaar gebruikt. accu opslagcomponent voor elektrochemische energie (oorspronkelijk via vloeistof), meestal speciaal ontworpen … [Lees meer...] overaccu / batterij
Waar komt ‘bebouwde kom’ vandaan?
De bebouwde kom is dat deel van een stad of dorp waar huizen en andere panden min of meer dicht bij elkaar staan; een concentratie van gebouwen. Waar komt die naam eigenlijk vandaan? Wat is een ‘kom’? Hoe we aan de term bebouwde kom komen, wordt duidelijk als we kom opzoeken in het historische Woordenboek der Nederlandsche Taal. Dat geeft … [Lees meer...] overWaar komt ‘bebouwde kom’ vandaan?
geitenpaadje / olifantenpaadje
Verwarwoordenboek vervolg (271) geitenpaadje / olifantenpaadje De woorden worden wel door elkaar gebruikt in de figuurlijke betekenis, maar toch is er dan ook een klein verschil. geitenpaadje voor mensen slecht begaanbaar pad waar gewoonlijk geiten langslopen; figuurlijk: moeilijke route om … [Lees meer...] overgeitenpaadje / olifantenpaadje
muur / wand
Verwarwoordenboek vervolg (270) muur / wand De woorden overlappen in betekenis, maar er zijn verschillen. muur verticale afscheiding van een ruimte, van steen (vooral: grens ‘binnen-buiten’) Heb je dit schilderij met één spijkertje aan de muur hangen!Geen zin in koken. Zullen we … [Lees meer...] overmuur / wand
Al!
Al kun je op heel veel manieren gebruiken: 'al mijn brood is op', 'ik zie hem al staan', 'al ziet men de lui, men kent ze daarom niet', 'dat is al de derde keer', 'zo ik al weet waar je het over hebt', 'al te goed is buurmans gek', en dat zijn er nog maar een paar. Ik weet niet of er ooit een overkoepelende studie is verschenen over al (haha) die vormen van al, maar als die … [Lees meer...] overAl!
duikboot / onderzeeboot (onderzeer)
Verwarwoordenboek vervolg (269) duikboot / onderzeeboot (onderzeeër) De woorden worden door elkaar gebruikt. Maar er is een betekenisverschil in opmars. duikboot boot die onder water kan varen, boot om mee te duiken Voor de Belgische kust is een … [Lees meer...] overduikboot / onderzeeboot (onderzeer)
Bargoens / koeterwaals
Verwarwoordenboek vervolg (268) Bargoens / koeterwaals De woorden verschillen in betekenis, maar er is ook overlap ontstaan. Bargoens oorspronkelijk: vooral Amsterdamse volkstaalvariant van randgroepen in de samenleving; onbegrijpelijke vaktaal Het Bargoens was niet alleen de taal van marktkramers en zigeuners, … [Lees meer...] overBargoens / koeterwaals
drift / woede
Verwarwoordenboek vervolg (267) drift / woede De woorden worden door elkaar gebruikt, maar er zijn wel nuanceverschillen in betekenis. Daarnaast heeft drift nog andere betekenissen. drift ongecontroleerde uitbarsting van woede (vaak van korte duur) Niet zomaar gaan … [Lees meer...] overdrift / woede
constant / voortdurend
Verwarwoordenboek vervolg (266) constant / voortdurend De woorden worden wel door elkaar gebruikt, maar ze verwijzen elk naar een ander betekenisaspect. constant onveranderlijk, ‘het verandert niet’ Deze transformator zorgt voor een constante stroom van 12 volt voor de aangesloten led-spotjes.Italië kent al … [Lees meer...] overconstant / voortdurend
Kijken naar “de bak” en verder
Het woord bak heeft een groot aantal betekenissen. Van Dale deelt ze in drie hoofdvarianten in. Bak-II en Bak-III zijn de twee kleinste en die hebben achtereenvolgens te maken met het werkwoord bakken (inclusief ‘mop, grap’) en met de scheepvaart. Bak-I bevat daarentegen liefst 29 onderscheiden betekenissen en nuances, van een min of meer vierkant voorwerp … [Lees meer...] overKijken naar “de bak” en verder
