• Door naar de hoofd inhoud
  • Skip to secondary menu
  • Spring naar de eerste sidebar
  • Spring naar de voettekst
Logo

Neerlandistiek

Online tijdschrift voor taal- en letterkundig onderzoek

  • Over Neerlandistiek
  • Contact
  • Homepage
  • Artikelen
  • Media
  • Jong Neerlandistiek
  • Frisistyk
  • Mondiaal

(Cata)strofen: De natuur als waarschuwing

26 januari 2022 door Marieke van Egeraat Reageer

Tijdens deze Poëzieweek bespreekt de onderzoeksgroep Dealing with Disasters historische rampenpoëzie. Dit is aflevering 1 van de serie (Cata)strofen, geschreven door promovenda Marieke van Egeraat.

Copyright: Koninklijke Bibliotheek, Pflt 972

Wy sien dat Godt van hier boven
maer wy en willens noch niet gelooven,
door onse boosheyt worden wy bedrogen
en onse Sonden soo menichfout.

Zo klonk een deel van een lied naar aanleiding van een bloedregen in Stralsund, een Duitse havenplaats, in 1597. De natuur deed vreemd, zo vonden de inwoners. Dit soort gebeurtenissen, zoals neerslag met rood Saharazand, werden als ‘preternatuurlijk’ bestempeld: een categorie tussen het wonderlijke en het natuurlijke in. Volgens tijdgenoten was het de manier waarop God met mensen communiceerde. De natuur werd daarom angstvallig in de gaten gehouden. God kon immers ieder moment een boodschap naar de mensen sturen. Een les had hij zeker ook voor Stralsund, want volgens dit lied wilde Hij ‘dat wy ons van Sonde souden afwenden’.

Maar, zo klonk het keer op keer, de mensen luisterden niet! Ondanks de vele tekenen en rampen in de natuur die wel het Einde der Tijden moesten aankondigen, zag de anonieme auteur dat niemand zijn leven probeerde te beteren:

Wy sien voor onsen ooghen,
Het eynde der Werelt koen
Maer niemandt en wil hem pooghen
Om beteringhe te doen

Gelukkig bracht de bloedregen in Stralsund verandering. De predikanten in de stad deden hun uiterste best om de inwoners te doordringen van het feit dat als men het leven niet zou beteren de stad zou worden verwoest. Sterker nog: ze hadden nog maar tien dagen. Zo was hen immers verteld door een geestverschijning na de bloedregen. Eindelijk luisterden de burgers:

Die Borghers al na t’ betamen,
Vrouwen, kinders, Arm ende Rijck,
Die hebben daer alle tsamen
Godt almachtich ghebeden ghelijck,
Dat hy haer doch wilde vergeven
Al wat sy hadden misdaen,
En dat sy niet meer sondich wilden leven
Maer hun wilden tot Godt begheven
Also sy oock hebben ghedaen

Stralsund werd, net op tijd, gespaard door de verandering in het gedrag van haar inwoners. De natuur had hen getoond dat het tijd was voor actie en zij gaven daar, na een zoveelste waarschuwing, eindelijk gehoor aan.

De parallellen met de huidige interpretatie van de natuur zijn er genoeg. God hebben we weliswaar uit onze zienswijze gepeuterd, maar de natuur blijft een spiegel die ons laat zien hoe het gesteld is met de Aarde. Door middel van overstromingen, droogte en hongersnoden toont de natuur ons dat we ons gedrag – onze zonden zo je wil – moeten veranderen. In tegenstelling tot het tragische einde van de Netflix-hit Don’t look up (2021), laat dit lied zien dat mensen de natuur en al haar waarschuwingen wel serieus kunnen nemen. Hopelijk bieden dit lied en de inwoners van Stralsund een inspirerend voorbeeld dat het nooit te laat is om gehoor te geven aan zo’n boodschap.

Delen:

  • Klik om af te drukken (Wordt in een nieuw venster geopend) Print
  • Klik om dit te e-mailen naar een vriend (Wordt in een nieuw venster geopend) E-mail
  • Klik om te delen op Facebook (Wordt in een nieuw venster geopend) Facebook
  • Klik om te delen op WhatsApp (Wordt in een nieuw venster geopend) WhatsApp
  • Klik om te delen op Telegram (Wordt in een nieuw venster geopend) Telegram
  • Klik om op LinkedIn te delen (Wordt in een nieuw venster geopend) LinkedIn

Vind ik leuk:

Vind-ik-leuk Aan het laden...

Gerelateerd

Categorie: Artikel, Jong, Uitgelicht Tags: Catastrofen, poëzie, rampen

Lees Interacties

Laat een reactie achterReactie annuleren

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie-gegevens worden verwerkt.

Primaire Sidebar

Dialect van de week

Nar den buuet goan

“Nar den buuet goan” (naar de boot gaan) betekent in het Wichels “bevallen”. In Wichelen, het dorp waar de inzender van deze zin opgroeide, werd aan kinderen verteld dat baby’s werden afgehaald (ook “kuuepen” (kopen) genoemd) bij een van de vrachtschepen op de Schelde. Het Wichels is een overgangsdialect met opvallend veel dubbelvormen en diftongen. […]

➔ Lees meer
  • Facebook
  • YouTube

Thema's

#taalkunde
Maar goed, een blog over maar goed
Noe he’j ’t schoap an’t driet’n
Dao heb ich mien naas te hoêg vur sjtaôn
Er hangt een schoer in de lucht
Call: Ritme en rijm in Nederlandstalige gedichten en liederen 
#letterkunde
Call: Ritme en rijm in Nederlandstalige gedichten en liederen 
In Het paradijs van slapen kleurt Joost Oomen de dood hoopvol
Podcast: Leve(n) lezen met Jeroen Dera
Podcast: Leve(n) lezen met Ingmar Heytze
Kunnen rapteksten ook literatuur zijn?
#recensie
In Het paradijs van slapen kleurt Joost Oomen de dood hoopvol
Yara’s Wedding: een voorstelling die je bijblijft.
Verlies, liefde en leegte: De mitsukoshi troostbaby company
Zee nu: Een dystopische roman over zeespiegelstijging
De zestiende eeuw plus vierhonderd jaar in het ijs: een atypische ecoroman
#taalbeheersing
Maar goed, een blog over maar goed
Hoe werkt een hondenfluitje?
Geert Milders?
‘Poepelwoefie’
Schrijfwedstrijd ‘Neologisme’
#toekomstinterview
‘Ik geloof er toch echt in, dat je iets moet kiezen waar je blij van wordt.’
‘Geniet van wat het vak je brengt. De neerlandistiek kan je naar zoveel plaatsen brengen, zowel letterlijk als figuurlijk.’
‘Mensen sturen berichten over kinderporno alsof ze flippo’s verzamelen’
‘Vertalen is de meest intensieve manier om met taal bezig te zijn’
‘Bedroevend weinig tijd voor het plezier in lezen’
#wijzijnneerlandici
Kwaliteit boven kwantiteit?
Literatuur, natuur, insecticiden en het internet
Jong Neerlandistiek in gesprek: studenten over de grens
#wijzijnneerlandici: Jacques Klöters
“Aan het begin van de studie sprak ik nog geen Nederlands. Na drie jaar schreef ik een scriptie in het Nederlands.”
#voordeklas
24 paar ogen, een glimlach en een gereedschapskist
De vlucht naar Engelse literatuur, waardevol of schadelijk?
Later word ik dokter! Of juf! Of allebei!
Literatuur voor alle leeftijden
De ezelsbruggetjes in ons grammaticaonderwijs; kunnen we zonder?

Footer

Elektronisch tijdschrift voor de Nederlandse taal en cultuur sinds 1992.

ISSN 0929-6514
Bijdragen zijn welkom op
redactie@neerlandistiek.nl
  • Homepage
  • E-books
  • Neerlandistische weblogs
  • Over Neerlandistiek
  • De archieven
  • Contact
  • Facebook
  • YouTube

Copyright © 2025 · Magazine Pro on Genesis Framework · WordPress · Log in

  • Homepage
  • Categorie
    • Voor de klas
    • Vertelcultuur
    • Naamkunde
  • Archief
    • 10 jaar taalcanon
    • 100 jaar Willem Frederik Hermans
  • E-books
  • Neerlandistische weblogs
  • Jong Neerlandistiek
  • Frisistyk
  • Mondiaal Neerlandistiek
  • Over Neerlandistiek
  • Contact
 

Reacties laden....
 

    %d