Deze zin komt uit het Zeelse dialect dat in Oost-Vlaanderen (België) wordt gesproken. Oost-Vlaanderen bestaat immers uit verschillende dialecten, meestal gebaseerd op gemeentegrenzen. Hier betreft het de gemeente Zele. Een Standaardnederlandse vertaling van de zin zou als volgt kunnen klinken: “Ik ga naar de markt met mijn boodschappentas om een kip”.
- Door naar de hoofd inhoud
- Skip to secondary menu
- Spring naar de eerste sidebar
- Spring naar de voettekst
Neerlandistiek
Online tijdschrift voor taal- en letterkundig onderzoek
Footer
Echt een prachtige zin in het origineel, ‘kabba achter een kieken’ klinkt als pure poëzie. Maar wat betekent het? De vertaling verheldert in dat opzicht weinig, of moet ik dat gewoon heel letterlijk nemen?
Ik zèn, azz’ek nog klein was, mé een kabbas nor ’t school gegoan.
Ik ben, toen ik nog klein was, met een kabas (kabbas ?) naar school gegaan (=[boeken]tas). Ik ben opgegroeid in Tisselt, op de rand van Antwerpen en Brabant, en denk dat de ‘kabba’ meer uit Oost-Vlaanderen komt.
Google het maar eens: in Mechelen is er een initiatief om ‘verpakkingsvrij’ in te kopen, om een kg rijst te halen neem je je eigen verpakking mee.
Wereldbekend in Vlaanderen (bij de ouderen) is ook de hit “Juul Kabas”, kijk maar eens op Wikipedia (spreek uit ‘Zjul Kabbas’). Mijn vader had trouwens ook zijn kabas, waarin zijn thermosfles en brooddoos zaten, waarmee hij naar ’t werk ging.
En een ‘kieken’ is algemeen Vlaams voor een (niet noodzakelijk eetbare) kip. Anders gezegd: als ze je een kieken noemen, is dat niet echt een compliment.
‘Achter’ een kieken gaan = om een kip naar de markt gaan ; zo wordt/werd dat ook in ons dialect gezegd.
Vraagje: zit de boodschappentas om de kip heen? Of wordt er bedoelt dat de ik-figuur naar de markt gaat met een boodschappentas en op de markt een kip wil gaan kopen? In dat laatste geval zou ik de zin vertalen als: “Ik ga naar de markt met mijn boodschappentas voor een kip”. Met “om” kan ook maar dan zou ik er een werkwoord aan toevoegen: “Ik ga naar de markt met mijn boodschappentas om een kip te kopen/aan te schaffen”.
Maar ik spreek dan ook geen Standaardnederlands.
Ik ben wel benieuwd hoe dat “achter” in het Zeels gebruikt wordt. Slaat dat op de kabba of op een kieken, kun je meer voorbeelden geven met achter? Het intrigeert mij al velen jaren dat het gebruik van voorzetsels regio-afhankelijk is. Zo zijn er veel verschillen tussen Belgisch-Nederlands en Nederlands-Nederlands. En in dit voorbeeld wordt al achter-om-voor anders gebruikt afhankelijk van je geboorteplek.
Sowieso moet er nog een s in het woord boodchappentas zodat het boodschappentas wordt.
Sowieso zit er ook een spelfout in uw reactie (en dan nog wel een zgn. dt- fout).
Ook het Opwijks (Vl. Br., voorheen Graafschap Vlaanderen) kent die constructie : “ik goan achter ne sleutel om de deur open te doen”, of “goa ne kie gaa achter ne kilo bananen”
Beste Jef,
Zou je een vertaling kunnen geven van de twee zinnen. De eerste denk ik wel te begrijpen maar de bananen-zin zeker niet.
die achter is die van achter iets aan gaan
Ik woon in Merelbeke. Een kabba is een boodschappentas. “En om een kieken gaan” voor een kip, om een kip te gaan kopen.
‘Achter’ wordt in Vlaamse dialecten vaker gebruikt, i.p.v. een ander voorzetsel. Een Vlaamse dialectspreker zoekt bv. ‘achter’ iets in plaats van ‘naar’ iets. De vertaling is natuurlijk vreemd. Die had moeten luiden: ‘Ik ga naar de markt voor een kip’ of ‘Ik ga naar de markt om een kip te kopen’. Van Dale geeft als betekenissen van ‘gaan om’ of het scheidbaar werkwoord ‘omgaan’ (ging om, heeft, is omgegaan): 1. om iets gaan; = rondgaan: een straatje omgaan (wat rondlopen). 2. voorbijgaan: de dag ging om. 3. verkeren met, omgang hebben: met iem. omgaan. 4. gebeuren: in onze stad gaat niet veel om (valt niet veel te beleven). 5. gaan om = gaan over (Waar gaat het om?).
Maar los van de twijfelachtige vertaling vraag ik me wel af wat de bedoeling van deze bijdrage is. Wil de auteur enkele kenmerken van het Zeelse dialect bespreken? Dan zal hij toch meer moeten doen dan een lukraak zinnetje citeren!
Ook ik ben benieuwd wat de bedoeling is van deze erg korte bijdrage.
Wat wel grappig is, is dat het meteen reacties uitlokt, van bewondering (“pure poëzie”), meer voorbeeldzinnen tot de constatering dat het echt “Ik ga naar de markt _voor_ een kip” moet zijn.
Misschien is dit wel de manier om deze website levendig te houden.
(ik heb mij dt-fout nog niet ontdekt)
Misschien ‘bedoelt’ …?