Je kunt iets leuk vinden. Je kunt ergens van genieten. Je kunt ergens blij van worden. Maar sinds kort is er nog een andere constructie om je genoegen ergens over te uiten: je gaat ergens goed op, of de ‘X-gaan-op-constructie’. Je komt die vooral tegen bij jongeren en in informele situaties. Maar hoe werkt hij? Goed Kun je alleen ergens goed op gaan? Zeker niet. Je … [Lees meer...] overLekker, goed of hard: hoe ga jij?
Uitgelicht
Voorstel van twee Leidse muziekspecialisten: “Nieuwe melodie voor het Wilhelmus”
Bij elk internationaal voetbalkampioenschap zien we de ontroering bij de Oranjespelers en voelen we kippenvel bij het horen van het Wilhelmus, “ons” volkslied. Maar let op: het Wilhelmus is pas 90 jaar het Nederlandse volkslied – sinds 1932, om precies te zijn. En nu stellen twee kenners uit Leiden voor om het lied op een andere melodie te gaan zingen. Want de trage en … [Lees meer...] overVoorstel van twee Leidse muziekspecialisten: “Nieuwe melodie voor het Wilhelmus”
De hoofdige boer
Wat losse gedachten over Starings klassieker Het leukste aan poëzie lezen is dat je er werkelijk alle kanten mee op kunt: je begriploos laten meeslepen door woorden waarvan je niks begrijpt, genieten van al dan niet bedrieglijke eenvoud, hele wereldbeelden zich zien openbaren, of blijven puzzelen over één regeltje. Een gedicht dat mij steeds weer boeit is het alweer … [Lees meer...] overDe hoofdige boer
‘Elke regel een daad voor het volk’
De zes völkische lezingen van de Friese schrijver Fedde Schurer uit 1941 en 1942 Een tsjerne is een karnton, een ton om boter in te maken. In de negentiende eeuw hoorden zulke tonnen thuis in de kelders van Friese veeboerderijen, waar de boerin verantwoordelijk was voor het botermaken. Toen rond 1880 het vermoeden rees dat de karnende Friese boerin de kantjes eraf … [Lees meer...] over‘Elke regel een daad voor het volk’
Leesplezier met Het bittere kruid van Marga Minco
‘Ik was kwaad. Iedereen wilde vergeten.’ Dat zegt Marga Minco (1920) in een interview in NRC over haar boeken, die allemaal over de Tweede Wereldoorlog gaan. Ze werd in 2019 geïnterviewd omdat ze op 99-jarige leeftijd de P.C. Hooftprijs had gekregen voor haar oeuvre. ‘Marga Minco heeft binnen de Nederlandse cultuur op onovertroffen wijze de vervolging en vernietiging van de … [Lees meer...] overLeesplezier met Het bittere kruid van Marga Minco
Ik wil niet zeggen dat hij te ver ging, maar …
Op een wetenschappelijke conferentie ging een taalwetenschapper die Oostenrijks Duits bestudeert onlangs nogal hard te keer tegen zijn collega’s. Veel wil ik niet kwijt over de kern van het dispuut zelf. Dat had blijkbaar te maken met de vraag of de theoretische visies van bepaalde variatietaalkundigen uit het bredere Duitse taalgebied te sterk geïnspireerd zijn door pan-Duitse … [Lees meer...] overIk wil niet zeggen dat hij te ver ging, maar …
Heet van de naald?
Verhalen over ‘needle spiking’ waarschuwen voor de gevaren van het uitgaansleven In de lente van 2022 gaan er in Nederland verhalen rond over ‘needle spiking’: mensen, en met name jonge vrouwen, worden in het uitgaansleven geprikt en gedrogeerd met injectienaalden. De bewijzen dat dit werkelijk op grote schaal gebeurt, zijn uiterst schaars: camerabeelden leveren niets op, … [Lees meer...] overHeet van de naald?
Kinderboekenspecial: Het meisje dat kon vliegen
Deze zomer publiceren we op Neerlandistiek iedere vrijdag een bespreking van een kinderboek door Eline Zenner. De recensies verschenen eerder op https://www.lees-wijzer.be/boeken/ Het meisje dat kon vliegen. Nou, dacht ik, dat zal een boek zijn over een meisje dat kan vliegen. Dat is het ook. En zo’n boek over superkrachten. Dat is het ook. Piper McCloud kan vliegen … [Lees meer...] overKinderboekenspecial: Het meisje dat kon vliegen
Noch jimmer de simmer
In de benaming van het warme jaargetijde vallen Fries en Schots simmer op met hun afwijkende klinker, zo naast Engels summer, Zweeds sommar, Duits Sommer en Nederlands zomer. Deze is te begrijpen vanuit—en vertelt ons iets over—de verloren, oeroude verbuiging van het woord. Een onverwachte klank Zowat alle herkomstkundige woordenboeken … [Lees meer...] overNoch jimmer de simmer
3000ste gedicht aangemeld op Straatpoezie.nl
Het gebeurde een tijdje geleden alweer: het 3000ste gedicht werd aangemeld op Straatpoezie.nl, de crowdsourcingswebsite die ik in de Poëzieweek van 2017 lanceerde in het kader van het doctoraatsonderzoek dat ik bij Moderne Nederlandse Letterkunde aan de Universiteit Utrecht deed naar ‘poëzie buiten het boek’. In november 2018 werd het 2000ste gedicht toegevoegd en daar schreef … [Lees meer...] over3000ste gedicht aangemeld op Straatpoezie.nl
Onderzoeker en taalkundige: ‘Als er iets verandert, hoeft dat echt niet negatief uit te pakken’
Interview met een onderzoeker/taalkundige Vivien Waszink Wat kun je eigenlijk worden met zo’n studie Nederlands, en hoe? Daar willen we graag zoveel mogelijk antwoorden op, voor alle huidige studenten, studiekiezers, en andere nieuwsgierige meelezers. In de toekomstrubriek van Jong Neerlandistiek verzamelen we interviews met afgestudeerden die een leuke baan hebben … [Lees meer...] overOnderzoeker en taalkundige: ‘Als er iets verandert, hoeft dat echt niet negatief uit te pakken’
Een onheilspellende, ongeletterde heks
Een zomer met Manon Uphoff (39) Er is voor zover ik kan zien nergens een recensie verschenen van het afgelopen november verschenen luisterboek waarin de actrice Jamie Grant De spelers van Manon Uphoff voorleest. Dat is jammer, want het is een interessante versie van dat boek. Voorlezen is een onderschatte kunst, maar Grant beheerst die. Ze heeft bovendien ongeveer de … [Lees meer...] overEen onheilspellende, ongeletterde heks
‘Alles komt evenwel goed’ – Heeft Sara Burgerhart echt een gelukkig einde?
Receptie, interpretatie en didactiek van de eerste Nederlandse youngadultroman De Historie van mejuffrouw Sara Burgerhart (1782) van Betje Wolff en Aagje Deken wordt vaak afgedaan als een huwelijksverhaal met een gelukkig einde. Daarmee wordt de angel uit deze roman gehaald, die je ook als #metoo-verhaal avant la lettre kunt beschouwen. De gestolde en brave receptie nodigt … [Lees meer...] over‘Alles komt evenwel goed’ – Heeft Sara Burgerhart echt een gelukkig einde?
De teloorgang van Maria
Voornamendrift 98 Aan populaire voornamen werd vroeger geen aandacht besteed. Ze waren er gewoon: Johannes, Cornelis, Hendrik, Maria, Anna en Johanna. 20 mannennamen en 20 vrouwennamen waren genoeg voor de helft van de bevolking en daar veranderde heel lang weinig aan. Pas in 1990 moesten Maria en Johannes hun toppositie in Nederland opgeven. En toen werden lijstjes met … [Lees meer...] overDe teloorgang van Maria
Zij vlogen over naar wat eenmaal was
De laatste jaren ben ik geïnteresseerd geraakt in 'late poëzie', werk van dichters tegen het einde van hun dichterschap een opvallende wending nemen. Het gaat dan niet om schrijvers bij wie de creatieve vermogens doven onder een deken van nostalgie, maar om dichters die vanuit een besef van eindigheid toewerken naar een afsluiting, waarbij zij een dialoog aangaan met de … [Lees meer...] overZij vlogen over naar wat eenmaal was
Herinnerde vetogen en tranen
Sprookjes spreken mee in de verhalen en romans van Manon Uphoff. Al eerder schreef ik over de sprookjes van Andersen in Begeerte (1995) en Vallen is als vliegen (2019). Uphoff liet de lezer daarover niet in het ongewisse en noemde de schrijver en de sprookjes bij naam. Met de sprookjes in De spelers ligt dat anders. Manja, de verteller in De spelers (2009), wordt tot twee … [Lees meer...] overHerinnerde vetogen en tranen
Gezelle voor een nieuwe generatie lezers
Als ik mensen spreek over mijn project, om oude teksten met jonge lezers te lezen, is Guido Gezelle de dichter die mij het meest aanbevolen wordt. Gezelle is volgens veel volwassen lezers dus uitermate geschikt voor kinderen en jongeren. Wat valt er te beleven aan zijn gedichten, en wat maakt ze geschikt voor jonge lezers? Ik geloof niet in een canon als statische lijst van … [Lees meer...] overGezelle voor een nieuwe generatie lezers
Etymologica: Zomer
Onze voorouders, de Indo-Europeanen, onderscheidden maar twee seizoenen, winter en zomer. We hebben ’t dan over ’t vierde millennium voor ’t begin van onze jaartelling. Voor de ‘zomer’ bestond toen een benaming die we in de Germaanse talen nog terugvinden, in allerlei variaties, o.a. summer (Engels), sommer (Duits), simmer (Fries). In ’t … [Lees meer...] overEtymologica: Zomer
De noveltytitels van Herman Brusselmans
Novelty songs zijn liedjes die gemaakt zijn voor snel succes. Humor, anders-dan-anders-zijn en een aanstekelijke melodie zijn terugkerende ingrediënten. ‘De vogeltjesdans’, ‘Als het gras twee kontjes hoog is’, ‘The Ketchup Song’, ‘I’d Rather Be Dead’, ‘Ta-ra-ra Boom-de-ay’, … dat soort werk. Dit doelbewust de aandacht trekken zie je ook bij boektitels. De geschiedenis van mijn … [Lees meer...] overDe noveltytitels van Herman Brusselmans
Jong Neerlandistiek : gewaardeerd!
Marc van Oostendorp (RU) en Nynke de Haan (UU) vertellen over de meerwaarde van wetenschapscommunicatie en hoe het pilotfonds ‘Wetenschapscommunicatie door Wetenschappers: Gewaardeerd!’ heeft bijgedragen aan het opzetten van een eigen autonome jongerenredactie voor het platform Neerlandistiek.nl. Deze video werd ontwikkeld voor de slotbijeenkomst van Gewaardeerd! met als … [Lees meer...] overJong Neerlandistiek : gewaardeerd!
Liever gay dan lesbisch
Zolang ik me herinneren kan, heb ik een aversie tegen het woord ‘lesbisch’ gehad. Waar dat vandaan komt, weet ik niet precies, maar ik heb inmiddels gemerkt dat velen die aversie tegen deze term met mij delen. Ook Amerikaanse internetpersoonlijkheid JoJo Siwa gaf onlangs aan dat ze het woord ‘lesbian’ geen fijne klank vindt hebben en zich liever ‘gay’ noemt, en daar ontstond … [Lees meer...] overLiever gay dan lesbisch
Spellingcontrole in de dertiende eeuw
Parthonopeus: editiewerk in uitvoering - deel 17 Aan het einde van aflevering 16 kondigde ik een ‘wat langere pauze’ in de serie aan, maar dat is achteraf bezien het understatement van het jaar geworden. Meer dan verwacht raakte mijn tijd gevuld met (freelance) werk, en het was al lastig genoeg om ruimte te blijven maken voor de laatste onderdelen van het proefschrift die … [Lees meer...] overSpellingcontrole in de dertiende eeuw
Etymologica: IJsvogel
Volgens het WNT vertoont de ijsvogel (Alcedo ispida L.), die inheems is, zich ’s winters veel meer dan ’s zomers en houdt hij zich dan veelal bij wakken of bijten in het ijs op. Daarmee wordt dus gesuggereerd dat dat de reden is waarom hij zo heet. In de vogelgids van Elphick en Woodward wordt echter opgemerkt dat de ijsvogel helemaal niet tegen ijs kan: “Als het … [Lees meer...] overEtymologica: IJsvogel
De ogen van de slaaf
Over Wie schön weiß ich bin, Slaaf kindje slaaf en Hoe mooi wit ik ben van Dolf Verroen In Hoe mooi wit ik ben van Dolf Verroen krijgt Maria een tot slaaf gemaakte jongen cadeau voor haar twaalfde verjaardag. Zij wordt de eigenaar van de zevenjarige Koko, een jongen die zijn ouders niet kent en alleen weet dat hij ‘van de markt’ komt. Het hele verhaal, dat veertig korte … [Lees meer...] overDe ogen van de slaaf
Kinderboekenspecial: Wie heeft er een jonkie meer?
Deze zomer publiceren we op Neerlandistiek iedere vrijdag een bespreking van een kinderboek door Eline Zenner. De recensies verschenen eerder op https://www.lees-wijzer.be/boeken/ Wie heeft er een jonkie meer? Een telboek dat je tot tien leert tellen. Mweih. Een flapjesboek met flapjes in alle geuren en kleuren, en een zoekopdrachtje verstopt op het einde. Mweih. Een … [Lees meer...] overKinderboekenspecial: Wie heeft er een jonkie meer?
