Ons bereikt het bericht dat Agata Kowalska-Szubert op 27 mei 2025 is overleden. Zij promoveerde in 1996 te Leiden op een proefschrift over over vaste verbindingen in het Nederlands waarin een dieren- of plantennaam voorkomt (De kool en de geit) en hield zich ook daarna vooral bezig met het lexicon. Zo publiceerde zijn een Beknopt woordenboek Nederlands-Pools voor de … [Lees meer...] overOverleden: Agata Kowalska-Szubert (4 februari 1968 – 27 mei 2025)
Archief voor mei 2025
Een kiezelsteen is hij, in een koude rivier
Dit jaar wil ik al het werk van Vonne van der Meer lezen. Van alle katholieke sacaramenten is dat van de biecht het diepzinnigst. Ja, die van de doop, het huwelijk en de zieken begeleiden mensen op belangrijke momenten in hun leven: geboorte, partnerkeuze, dood. Dat van de biecht is alledaagser en lijkt daardoor onooglijker, maar het drukt iets uit dat volgens mij ook van … [Lees meer...] overEen kiezelsteen is hij, in een koude rivier
Overzicht lezingen en pecha kucha’s staat online
Het overzicht van de lezingen en van de pecha kucha-presentaties van het Colloquium Neerlandicum in Brussel is nu online te vinden op de colloquiumwebsite. Ga naar de pagina met het overzicht Het Colloquium Neerlandicum vindt van maandag 25 tot en met vrijdag 29 augustus 2025 plaats in Brussel. Thema van deze 22ste editie van dit ‘Wereldcongres van de … [Lees meer...] overOverzicht lezingen en pecha kucha’s staat online
J.A. Dèr Mouw • ‘K hoor ruischen ons moeras
'K hoor ruischen ons moeras - zoo noemden wij 't,Mijn vriend en ik — vol angstigrits'lend riet,Met, soms, een zichtbaar wieg'lende karkiet;Er om eerst bosch, dan heiden, vlak en wijd.Wij stookten vuurtjes, veilig: niemand zietDe blauwe rook. Over ons, dreigend, glijdtKraaiengeroep, vreemd, wild, door de eenzaamheid. -Leeft hij nog? - 'K ruik de hars - Ik hoop van niet.Ik heb … [Lees meer...] overJ.A. Dèr Mouw • ‘K hoor ruischen ons moeras
Vacature: Jong Neerlandistiek zoekt nieuwe redactieleden!
Krijg jij geen genoeg van de Nederlandse literatuur? Kan je uren praten over de herkomst van het woord ‘beschuit’? Of ben je juist gefascineerd door alle Engelse leenwoorden in onze taal? Gaat jouw hart sneller kloppen van de Nederlandse taal? Dan zijn wij op zoek naar jou! Wat is Jong Neerlandistiek? Jong Neerlandistiek is een platform dóór jongeren vóór jongeren. Ons … [Lees meer...] overVacature: Jong Neerlandistiek zoekt nieuwe redactieleden!
De rol van de mens bij kunstmatig-intelligent machinelezen
Als aanvulling op het stuk van Marita Mathijsen ‘Proeven met kunstmatig-intelligente machinelezers’ en de reactie daaronder van Marc van Oostendorp, stip ik graag twee aspecten aan die niet zozeer met de techniek als wel met de menselijke kant van de zaak te maken hebben. Het machinelezen heeft namelijk gevolgen voor de manier waarop een digitaliseringsproject is … [Lees meer...] overDe rol van de mens bij kunstmatig-intelligent machinelezen
De Dolomiti van Dino Buzzati
In Nederland is een overleden schrijver, hoe beroemd ook, snel vergeten. Het werk wordt, misschien op één bestseller na, niet meer gelezen. In Italië is het oeuvre van Dino Buzzati (1906-1972) nog volop in de boekhandel aanwezig. Zeker in zijn geboortestad Belluno in het noorden van Veneto, waar ik voor enkele weken neerstreek, in de sporen van de schrijver. Het wielrennen … [Lees meer...] overDe Dolomiti van Dino Buzzati
Red de rijkdom van onze dialecten
Hoeveel talen worden er gesproken in Nederland en Vlaanderen? Niemand die het weet. Zelfs als we talen als het Armeens, Berber, Catalaans, Deens, Ewe – en al die andere migratietalen van de afgelopen eeuw – buiten beschouwing laten, blijft het antwoord onbekend. Ook bij de autochtone talen is het aantal niet vast te stellen. Natuurlijk: er is het Limburgs, het West-Vlaams, het … [Lees meer...] overRed de rijkdom van onze dialecten
Hoe noem jij je kat, hond of ander huisdier?
VUB ondersteunt bekroond taalonderzoek naar dierennamen Lies De Schepper, laatstejaarsleerlinge aan het Sint-Rita College in Kontich, heeft recent de Olympiade Nederlands gewonnen. Niet alleen is dit een bijzondere prestatie op zich, het project waarmee Lies de overwinning behaalde, vormt ook de aanzet voor innovatief taalonderzoek over hoe mensen hun huisdieren benoemen — … [Lees meer...] overHoe noem jij je kat, hond of ander huisdier?
Verschenen: Parelduiker 2025-2
De Parelduiker doet op een toegankelijke, niet-academische manier verslag van speurtochten naar de verborgen schatten van de literatuurgeschiedenis. Onder het mom van het aan Multatuli ontleende idee ‘Een parelduiker vreest de modder niet’ belicht De Parelduiker niet alleen de verborgen zijde van bekende auteurs, maar haalt het tijdschrift ook vergeten schrijvers boven water. … [Lees meer...] overVerschenen: Parelduiker 2025-2
Proeven met kunstmatig-intelligente machinelezers
Mijn oproep voor vrijwilligers om de 480 handgeschreven preken van François HaverSchmidt te transcriberen heeft geweldig gewerkt. Op dit moment zijn er 36 mensen aan het werk (nu ja, misschien niet precies op dít moment, maar op enig moment van de week) om de preken leesbaar te maken. 44 preken zijn nu al in Word gezet. Hulde aan hen! Nu heeft u zich … [Lees meer...] overProeven met kunstmatig-intelligente machinelezers
Hoe je taal maakt en hoe taal je raakt
Veranderingen van tekens zijn tekens van veranderingen. De coronacrisis illustreert dat. Taalinnovaties inspireerden Ton den Boon, de hoofdredacteur van de Dikke Van Dale, tot het publiceren van een boekje De taal van het nieuwe normaal. Corona in 1.000 en enige woorden. Gedurende de wittebroodsweken van de crisis deden nieuwe porte-manteauwoorden als balconversatie, … [Lees meer...] overHoe je taal maakt en hoe taal je raakt
19-21 juny 2025: Purity in Minoritised Languages
Purity in Minoritised Languages A key issue in the study of language policy and planning is to describe – theoretically and practically – the language to be promoted or protected. This often presupposes an essentialist perspective of language: languages are seen to exist as uniform or mono-dimensional entities. It is considered possible to determine what counts and does not … [Lees meer...] over19-21 juny 2025: Purity in Minoritised Languages
“Het wordt de hoogste tijd dat ik het vertel”
“Het wordt de hoogste tijd dat ik het vertel” (Wanneer de namen vervagen, René Swartenbroekx) Het boek dat zo geopend werd, is Wanneer de namen vervagen. Het zijn de herinneringen van Jean Vanlaer aan de Tweede Wereldoorlog. De verschrikkingen van de oorlog worden daarin geïllustreerd, maar ook de diepe invloed die ze op levens kunnen hebben. Het verhaal betreft verder een … [Lees meer...] over“Het wordt de hoogste tijd dat ik het vertel”
Michael Tedja • Lift
•• Twee fragmenten uit Lift, een gedicht van 166 bladzijden, van Michael Tedja. In het einde der tijdenin het licht van degroei zag ik een man verkleedals kapotte stoelleuning. Het geblaf van de man was duidelijk,in de zin van plaatsen ruimte. Het was een waarheid als een koe dat het lijdenhet geblaf uitvergroot had.Dat het verdwijnenvan de man op den duur … [Lees meer...] overMichael Tedja • Lift
Etymologica: De Alpen als toppen der bovenwereld
Zuid van het duistere woud dat lang hun wereld begrensde wisten de oude Germanen van de *Albijōniz met hun witte toppen. Die naam, verwant aan Alpen voor dezelfde bergen, is oorspronkelijk gelijk aan een Keltisch woord voor de wereld en Brittannië: Albiōn. Geen hinder Toen de geduchte veldheer Hannibal in 218 v. Chr. gebood om door de Alpen de reis naar Rome voort te … [Lees meer...] overEtymologica: De Alpen als toppen der bovenwereld
De arrogantie van de grutto
De grutto is een fascinerend dier: tien jaar geleden gekozen tot de nationale vogelsoort van Nederland, omdat het hier vaak broedt in de weiden. Een dier dat zijn naam dankt aan zijn karakteristieke roep. Zoals veel diersoorten heeft de grutto last van de schade die de mens toebrengt aan het klimaat en aan de natuur. Dat we ooit weiden zijn gaan aanleggen, heeft hij nog … [Lees meer...] overDe arrogantie van de grutto
Nijmeegs eerbetoon aan een Antilliaans auteur
Bij de onthulling van het literair baken op het Canisius College in Nijmegen ‘Literaire Bakens Nijmegen’ is een stichting die op passende locaties in de publieke ruimte citaten plaatst (‘bakens’) van Nederlandse auteurs. Op 24 mei werd door burgemeester Hubert Bruls en rector Louise Beernink het baken onthuld op het Canisius College, dat dit jaar zijn 125-jarig bestaan … [Lees meer...] overNijmeegs eerbetoon aan een Antilliaans auteur
Astana, Kazachstan
Sinds 2024 wordt er Nederlands gegeven aan de Nazarbayev University in Astana, Kazachstan. Het is niet alleen in Kazachstan de enige plek waar je nu Nederlands kunt leren, maar in de hele regio Centraal Azië. Nederlands wordt hier aangeboden als keuzevak, waarbij de studenten zich inschrijven per semester. Ze hebben de mogelijkheid het vak te studeren tot aan niveau B2. … [Lees meer...] overAstana, Kazachstan
28 mei 2025: Zwagerman-biograaf Maria Vlaar
Iedere laatste woensdagmiddag van de maand vindt in het Amsterdamse Spui25 De Literaire Letterenshow plaats. Hierin wordt een podium gegeven aan schrijvers, biografen, dichters en andere literaire makers om het project waaraan ze werken voor het voetlicht te brengen. Op woensdag 28 mei aanstaande zal presentator Maite Karssenberg in gesprek gaan met Maria Vlaar, die werkt … [Lees meer...] over28 mei 2025: Zwagerman-biograaf Maria Vlaar
Gezocht: Getalenteerde essayisten
Op 18 november 2025, de verjaardag van Joost Zwagerman (1963-2015), zal voor de achtste keer de Joost Zwagerman Essayprijs worden uitgereikt. Deze jaarlijkse prijs, die onder de hoede staat van de Van Bijleveltstichting, in samenwerking met de erven van Joost Zwagerman en de gemeente Alkmaar, zal worden uitgereikt in Alkmaar, waar die dag ook de Joost Zwagerman Lezing zal … [Lees meer...] overGezocht: Getalenteerde essayisten
Huldeprogramma Cees Klapwijk
Vertalen met Ikea
Je steekt nog eens wat op van gebruiksaanwijzingen, vooral die van Ikea, want die zijn doorgaans gesteld in god weet hoeveel talen, als je ze uitvouwt heb je elektronisch verlengde armen nodig, en de gebruikaanwijzing voor de onlangs aangeschafte bovenmatras – ik zie zo snel geen leuke sprekende Zweedse naam voor het ding, en zelfs geen naam voor hoe het heet, maar wacht, het … [Lees meer...] overVertalen met Ikea
Ontkoeid polderland
Wat is ontkoeid polderland? Wanneer je Nederlands goed genoeg is, weet je het: polderland waarvan de koeien op de een of andere manier zijn verwijderd. Je hebt het woord ontkoeid waarschijnlijk nooit eerder gehoord, maar toch kun je er een betekenis aan geven. Daarover gaat een artikel van de Nederlands-Berlijnse hoogleraar Muriel Norde en haar Schotse collega Graeme Trousdale … [Lees meer...] overOntkoeid polderland
Willem Bilderdijk • De Noordsche taal
De Noordsche taal Maar zoude ik u in achtloosheid vergeten,En bieden u mijn boezemhulde niet,Die, op de spits van Heklaas rots gezeten,Met drielingstaf aan 't stugge Noord gebiedt?Gy Godenspraak, gestamd uit de Oosterlanden,Der Azen taal, der wijsheid van een stamDie aan den boord der verste wareldstrandenBy 't morgenlicht der kennis oorsprong nam!U, Zustertaal der echt … [Lees meer...] overWillem Bilderdijk • De Noordsche taal
