Besprek fan it proefskrift fan Raoul Buurke* Frisian and Low Saxon in Flux. Grins 2025.** In hiel bysûnder taalsosjologysk en sosjolingwistysk (promoasje)ûndersyk is krekt lyn útfierd troch Raoul Buurke fan de Ryksuniversiteit Grins. It jout ûnder oaren in beskaat ynsjoch yn de resinte stân fan saken fan it Frysk en fan it Nedersaksysk wat it persintaazje sprekkers … [Lees meer...] overOp syn Frysk en Nedersaksysk
Frisistyk Artikel
Taalverandering betrapt! Deel 9: Niet in het Gothisch
Eric Hoekstra bespreekt zinnetjes met negatie overgeleverd uit verschillende periodes van het Oudfries en het Oudengels. Vandaag deel 9: Niet in het Gothisch Drink nu niet alleen water. Elke taal heeft meerdere vormen van negatie en het Gothisch is daarop geen uitzondering. Daarnaast doorlopen talen soms Jespersens cyclus van negatie. De Oudgermaanse talen bevonden zich … [Lees meer...] overTaalverandering betrapt! Deel 9: Niet in het Gothisch
90 jier Kristlike Fryske Folks Bibleteek. Diel 4: KFFB-bestjoerder Martsje de Jong
Nei njoggentich jier bestean lûkt de Kristlike Fryske Folks Bibleteek (KFFB) de stekker derút. Yn desimber 2024 ferskynt it alderlêste boek, dêrnei wurdt de Fryske boekeklup opheft. ‘Ivich skande’, fynt bestjoerslid Martsje de Jong fan de Kristlike Fryske Folksbibleteek (KFFB) it dat de boekeklup dit jier syn lêste publikaasjes útbringt. Mar foar it bestjoer wie der gjin oare … [Lees meer...] over90 jier Kristlike Fryske Folks Bibleteek. Diel 4: KFFB-bestjoerder Martsje de Jong
Taalverandering betrapt! Deel 8: Oudengelse Beowulf ‘niet dat’
Eric Hoekstra bespreekt zinnetjes met negatie overgeleverd uit verschillende periodes van het Oudfries en het Oudengels. Vandaag deel 8: Oudengelse Beowulf ‘niet dat’ Niet dat je voor de rite rond mijn lijk veel hoeft te regelen De meest voorkomende negatie in de Oudgermaanse talen van het eerste millennium AD is de enkelvoudige cliticnegatie. Die staat meteen voor de … [Lees meer...] overTaalverandering betrapt! Deel 8: Oudengelse Beowulf ‘niet dat’
Op nei in ynternasjonale Unesco-status foar it Aldfrysk
Wat in feest wie it twa jier lyn op Tresoar: ‘ús’ Richthofenkolleksje waard, as alderearste, ynskreaun yn it nije Nederlânske Unesco-register Memory of the World. Op dy feestlike jûn yn novimber 2022 rôp de foarsitter fan de Unesco-kommisje Tresoar op om fuort troch te setten, en foar ál it Aldfrysk sa’n status te berikken, mar dan: ynternasjonaal. Dizze prachtige útdaging hat … [Lees meer...] overOp nei in ynternasjonale Unesco-status foar it Aldfrysk
Op z’n Fries ‘Nederduits’
Bij de te verschijnen monografie over de ontwikkeling van vroegmodern Nederlands in een meertalige omgeving Op het eerste gezicht lijkt het opvallend om deze aflevering van de column Op syn …, die de afgelopen anderhalf jaar in het Fries op Frisistyk verscheen, nu in het Nederlands op Neerlandistiek tegen te komen. Het is evenwel heel logisch gezien het tweede element van … [Lees meer...] overOp z’n Fries ‘Nederduits’
Taalverandering betrapt! Deel 7: Oudengelse Beowulf ‘niet’
Eric Hoekstra bespreekt zinnetjes met negatie overgeleverd uit verschillende periodes van het Oudfries en het Oudengels. Vandaag deel 7: Oudengelse Beowulf ‘niet’ De wijze held kon ach en wee niet weren De oudste Oudfriese tekst is de rechtstekst Het Recht van de Skelta in de redactie van de tekstcollectie Unia. De oudste Oudengelse tekst is het heldendicht Beowulf. Ik … [Lees meer...] overTaalverandering betrapt! Deel 7: Oudengelse Beowulf ‘niet’
Anders en Jikke skriuwe Fryske romans foar de KFFB
90 jier Kristlike Fryske Folks Bibleteek. Diel 3 Hy ûntduts de leafde foar it skriuwen op lettere leeftiid, sy die as bern oars neat as ferhalen optekenje. Anders Rozendal en Jikke Olivier skriuwe romans foar de Kristlike Fryske Folksbibleteek. Nei 90 jier hâldt de KFFB dermei op. De iene leit de pinne dêrom no foarearst del, de oare siket om in nije útjouwer. Begjin … [Lees meer...] overAnders en Jikke skriuwe Fryske romans foar de KFFB
Syktocht nei de echte ‘wylde boerinne’
It is presys hûndert jier lyn dat skriuwer Teatse Eeltsje Holtrop út Drylts (1865-1925) de novellewedstriid fan literêr tydskrift De Gids wûn mei de Nederlânske oersetting fan syn novelle De wylde boerinne. Yn de podcast ûndersykje ik dit wier barde boeredrama. Wat fertelle histoaryske boarnen ús oer de haadpersoanen fan dit literêre peareltsje? Wa wie de echte wylde … [Lees meer...] overSyktocht nei de echte ‘wylde boerinne’
Taalverandering betrapt! 6: tenzij
Eric Hoekstra bespreekt zinnetjes met negatie overgeleverd uit verschillende periodes van het Oudfries. Vandaag deel 6: tenzij. Tenzij de kerk aan de waterkant van een plaats staat In de Oudfriese tekst Het Recht van de Skelta vinden we een passage over de eisen waaraan wegen naar de kerk moeten voldoen. Een van die eisen is dat er vier wegen naar de kerk moeten gaan. … [Lees meer...] overTaalverandering betrapt! 6: tenzij
‘Ik ha echt in bân mei dit plak’
Al fiif kear siet Remco Kuiper simmers in skoft yn de Skriuwersarke. Dêrmei is er in geregelde gast yn de arke dy’t earder fan Rink van der Velde (1932-2001) wie. It plak oan it petgat tusken De Wylgen en De Feanhoop biedt al moai wat jierren romte oan alle skriuwers dy’t yn alle rêst mei Frysk literêr wurk dwaande wolle. Remco Kuiper (1971) komt der graach. ‘It ljocht dêr … [Lees meer...] over‘Ik ha echt in bân mei dit plak’
90 jier Kristlike Fryske Folks Bibleteek. Diel 2: Lid Riemke Post-Swart
Nei njoggentich jier bestean lûkt de Kristlike Fryske Folks Bibleteek (KFFB) de stekker derút. Yn desimber 2024 ferskynt it alderlêste boek, dêrnei wurdt de Fryske boekeklup opheft. De 87-jierrige Riemke Post-Swart út Ferwert is al mear as santich jier lid. ‘KFFB-propagandalieder Eelke Simens de Jong trúnde by my oan, likelang oant ik ‘ja’ sei op in lidmaatskip.’ Se kin it … [Lees meer...] over90 jier Kristlike Fryske Folks Bibleteek. Diel 2: Lid Riemke Post-Swart
Taalverandering betrapt! 5: Noch
Eric Hoekstra bespreekt zinnetjes met negatie overgeleverd uit verschillende periodes van het Oudfries. Vandaag deel 5: lijstnegatie noch: goud noch zilver. goud noch zilver Goud noch zilver! Waar de materialistisch ingestelde lezer direct denkt aan een artikel over goud en zilver, begrijpt de geestelijk ingestelde mens (i.e., de taalkundige) direct dat het gaat om dat … [Lees meer...] overTaalverandering betrapt! 5: Noch
Minybyb as kado
Marieke van den Heuvel komt krekt oanrinnen mei hûn Bobbi. Oft sy de eigener is fan dizze minybyb oan de Fonteinstraat yn Ljouwert? ‘Officieel is het de minibieb van mijn man. We hebben het hem als verjaardagcadeau gegeven, omdat hij zelf op vakantie altijd zo graag in minibiebjes kijkt.’It is in jierdeiskado dêr’t de hiele strjitte trouwens fan meigenietet. ‘De buurvrouw gaf … [Lees meer...] overMinybyb as kado
Op syn Andalusysk
By it lienen fan Maria Rosa Menocal, De gouden eeuwen van Andalusië. Amsterdam s.j.[ Oersetting fan The Ornament of the World: How Muslims, Jews, and Christians Created a Culture of Tolerance in Medieval Spain] By Op syn Scots skreau ik dat as ik yn it gebiet fan in minderheidstaal kom, ik altyd de boekhannel yngean om te sjen oft dêr ek resinte literatuer oer dy … [Lees meer...] overOp syn Andalusysk
Minybyb De Boekenbakker
Oait waard it lytse gebouke neist de bakkerswinkel yn Ysbrechtum brûkt as opslach fan brânwachtspuiten, in blommist ferkocht der in skoft blommen, mar no kinne minsken der boeken helje en bringe. Wolkom by De Boekenbakker.Doe’t de bakkerswinkel yn it doarp koartlyn opknapt waard, soargen de trije freondinnen Anneminke, Brucia en Tjessaline derfoar dat ek de minybyb, oprjochte … [Lees meer...] overMinybyb De Boekenbakker
Taalverandering betrapt! 4: Nelle
Eric Hoekstra bespreekt zinnetjes met negatie overgeleverd uit verschillende periodes van het Oudfries. Vandaag deel 4: Samenstrekking van negatie en persoonsvorm: Ne welle > Nelle. Als hij niet wil komen naar de rechtszaak over het land Rechtszaken vinden in Oudfriese tijden in de openlucht plaats, bij voorkeur op de plek waar de rechtszaak over gaat. Dat kan … [Lees meer...] overTaalverandering betrapt! 4: Nelle
90 jier Kristlike Fryske Folks Bibleteek. Diel 1: In Amerikaanske flecht
Nei njoggentich jier bestean lûkt de Kristlike Fryske Folks Bibleteek (KFFB) de stekker derút. Yn desimber 2024 ferskynt it alderlêste boek, dêrnei wurdt de Fryske boekeklup opheft. Yn dit dossier blikke ferskate minsken werom op 90 jier KFFB: fan propagandalieder Eelke Simens de Jong, dy't yn de jierren '50 Amerikaanske metoaden tapaste om Fryske boeken oan de man te bringen, … [Lees meer...] over90 jier Kristlike Fryske Folks Bibleteek. Diel 1: In Amerikaanske flecht
Frysk yn ’e soarch: in blik op soarchferlieners dy’t migrearre binne
Der komt hieltyd mear oandacht foar Frysk yn ’e soarch. Sa wurdt de stipe foar it projekt Frysk yn ’e soarch ferlinge yn de Bestjoersôfspraak Fryske taal en kultuer 2024-2028 (2024) en krige it folop de oandacht op sneon 9 novimber lêstendeis by de DINGtiid-lêzing. Ien fan de sprekkers wie de hear Müller, urolooch yn sikehûs Nij Smellinghe yn Drachten. Hy groeide op yn Dútslân … [Lees meer...] overFrysk yn ’e soarch: in blik op soarchferlieners dy’t migrearre binne
Taalverandering betrapt 3: Niet versus Geen
Eric Hoekstra bespreekt zinnetjes met negatie overgeleverd uit verschillende periodes van het Oudfries. Vandaag deel 3: Niet versus geen - NP en VP negatie. De vader mag zijn dochter niet tegen haar wil aan een man geven Er zijn twee typen van dubbele negatie in het Oudfries. Het eerste type noemen we NP negatie, omdat de extra negatie in een NP staat. Een voorbeeld … [Lees meer...] overTaalverandering betrapt 3: Niet versus Geen
In taal fan kwizekwânsje
Op 14 novimber promovearre Lourens Visser (fan De Lemmer) yn Grins op in proefskrift oer bywurden fan graad (fuortsterkjende bywurden) yn de Aldgermaanske talen. Yn it Frysk moatte jo dan tinke oan tige, o sa, bot, in soad ensfh. Yn dit nijsgjirrige proefskrift behannelet er ek it Aldfrysk. Folslein yn line mei wat wy oars ek sjogge, feroaret it Aldfrysk ek wat de … [Lees meer...] overIn taal fan kwizekwânsje
Op syn Oeriselsk
Boekbesprek fan: Harrie Scholtmeijer, Waar onze taal weg komt | Een korte geschiedenis van het dialect in Overijssel. Wbooks 2024. Paperback - ISBN 9789462586260 - 19,95 euro Al earder dit jier is der in aardich keapsjoch boek (klik op de titel hjirboppe; leesfragment) ferskynd oer in dielgebiet fan it Nedersaksysk, nammentlik oer it dialekt yn Oerisel. It slút geografysk en … [Lees meer...] overOp syn Oeriselsk
Tjits Peanstra 100 jier lyn berne
Op 6 novimber 2024 wie it 100 jier lyn dat dichter Tsjits Peanstra (1924-2014) berne waard. Tresoar hat skriuwer Janneke Spoelstra frege yn trije artikels stil te stean by har libben en wurk. Spoelstra sette ein 2022 útein mei har ûndersyk nei dichteressen dy’t nei 1987 ien of mear dichtbondels yn it Frysk publisearre hawwe. Ien fan harren is Tsjits Peanstra. Yn diel 1 … [Lees meer...] overTjits Peanstra 100 jier lyn berne
Trjaarske
In een door Marron Fort opgetekend verhaal komt de volgende Saterfriese zin voor: „In de Foarjier wud 'n oolde Trjaarske Gärslound umebreken.“ Dat betekent zoveel als: “In het voorjaar werd een oud stuk braakliggend land omgeploegd”. Interessant daarin is het woord „Trjaarske“.Dat Friese „Trjaarske“ komt ook als „Tjaarske“ voor en navraag bij een groepje sprekers leert dat het … [Lees meer...] overTrjaarske
Taalverandering betrapt! 2: Geen
Eric Hoekstra bespreekt zinnetjes met negatie overgeleverd uit verschillende periodes van het Oudfries. Vandaag deel 2: Geen. De vrije Fries hoeft op geen legertocht te gaan Dubbele negatie in het Oudfries is vaak van het adverbiale type: (1) Jef hi naut kuma ni wolle, ... als hij NEG komen NEG wil ‘Als … [Lees meer...] overTaalverandering betrapt! 2: Geen
