Een thema in Van der Meers boeken is de manier waarop mensen elkaar kunnen beïnvloeden: hoe je een gevoel kunt overnemen van een ander, een gedachte, een kijk op de wereld. In Ik verbind u door ging dat vooral over een slecht humeur. In Take 7 gaat het over enthousiasme. Een jonge Deen komt in een Spaans dorpje, vergane glorie, en door een samenloop van omstandigheden beginnen … [Lees meer...] overEen naakt, verschrompeld vrouwtje met wijd uitstaand wit haar
Artikel
Stijlfiguren tegen de oorlog
Tijdens de grote demonstratie van afgelopen zondag, over de oorlog in Gaza, waar om en nabij de honderdduizend deelnemers in meeliepen, was er ook taalkundig veel te beleven. Er waren spandoeken met allerlei teksten, maar vooral ook heel veel grote stukken karton waar mensen hun zinnen op hadden geviltstift: "Bombardeer geen ziekenhuizen" "Peace now" "Stop Bibi stop" "Laat … [Lees meer...] overStijlfiguren tegen de oorlog
Bewonderenswaardig bewonderen
Een ode aan Joost Zwagerman Tien jaar terug kwam Joost Zwagerman te overlijden. Na zijn dood drukte mijn docent Nederlands me op het hart zijn boeken te gaan lezen, te beginnen met Gimmick!. Begeesterd vertelde hij dat Zwagerman met dit boek de literaire wereld opschudde en zo de deur opende voor een nieuwe, jongere generatie schrijvers. Boeken hoefden niet meer … [Lees meer...] overBewonderenswaardig bewonderen
Hoeveel tinten blauw in het Nederlands?
Beïnvloedt je taal de manier waarop je kijkt naar de wereld? Die vraag is inmiddels een klassieker in de tak van de taalwetenschap die met de psychologie overlapt – de psycholinguïstiek. Heel vaak gaat het daarbij om kleuren. Talen verschillen hoe ze het kleurenspectrum opdelen. Er zijn bijvoorbeeld talen die geen verschillende woorden hebben voor groen en blauw, en weer … [Lees meer...] overHoeveel tinten blauw in het Nederlands?
Safae el Khanoussi
Eh, e verhalen vertellen. Dronken, stoned, snuivend, knieën die elkaar vinden in het onderlijfmiddengebied, schaarbeweging, eh, uithijgen als een stier, e dan een douche. Ik houw van je eh, mijn gedachten kan ik niet afronden eh, eh help mij. Mijn boek gaat over Europa. De stier en ik. Niemand rond iets af dan met eh. Repeterend kom je een eind. Veel aan gedacht, veel eh en … [Lees meer...] overSafae el Khanoussi
Wat is literatuur?
(Volgens Özcan Akyol, dan) Özcan Akyol is een van die scribenten die me, als ik iets van hen lees, doen denken aan de klassieke regel van Tonnus Oosterhoff: ‘Ik ben onverwacht geen helder denker geworden’. Hij wil zo graag, maar heeft het allemaal nét niet. Gedebuteerd met een boek dat de klassieke schelmenroman nog maar eens uitkauwt, een tweede roman die zo mogelijk nog … [Lees meer...] overWat is literatuur?
Etymologica: sterkhouder
Zelfs iemand zoals ik, die iedere sportbijlage in de kranten mijdt als de pest, kan het niet ontgaan dat er a new kid on the block is in de Nederlandse woordenschat, namelijk sterkhouder. Het kind blijkt trouwens al een puber, want op 28-4-2014 schreef een sportverslaggever in de Volkskrant: “Sterkhouder is een nieuw woord in het land, dat de laatste maanden ineens door … [Lees meer...] overEtymologica: sterkhouder
Begrijpt de chatbot dit of doorgrondt hij het slechts?
Soms worden filosofische vragen na vele jaren ineens praktisch. Zoiets beleven we nu met het woord begrip. Filosofen hebben baden met bloed gevuld tijdens hun discussies over de vraag wat het precies wil zeggen dat we een bepaalde tekst begrijpen, en nu wordt de mensheid ineens geconfronteerd met een apparaat waarvan je je concreet kunt afvragen wat het begrijpt. De … [Lees meer...] overBegrijpt de chatbot dit of doorgrondt hij het slechts?
Fluisterlezen – een ervaringsverslag
Gisteren, op zaterdag 17 mei 2025, ben ik begonnen aan een nieuwe ervaring. Deze werd mede mogelijk gemaakt door de noodgedwongen aanschaf van een nieuwe Fairphone-telefoon (zeg maar gerust: handheld computer; de refubishedness van mijn oude Apple SE was echt niet meer op te krikken) en bijpassende draadloze ‘oortjes’ plus een aanbieding via mijn DPG-Volkskrant-abonnement, … [Lees meer...] overFluisterlezen – een ervaringsverslag
Een nieuw geluid
Toen ik in de zomer van 1990 met zo’n honderd jaargenoten als student Nederlands arriveerde in Utrecht, werden wij tijdens de feestelijke introductie net op tijd gewaarschuwd door een ouderejaars. ‘Schaf vooral die vuistdikke boeken van Knuvelder niet aan. Ze liggen in stapels bij De Slegte, maar je tilt je een breuk en ze zijn flink uit de tijd.’ Er waren inmiddels gloednieuwe … [Lees meer...] overEen nieuw geluid
Psychopatesk
Een morfologische noviteit debiteerde boekbespreker Jeroen Vullings in het wekelijks radioprogramma Nieuwsweekend van omroep MAX, op NPO Radio 1, 10 mei 2025 (08:30 - 11:00 u.) Als derde en laatste boek besprak hij ‘ReinAard. Schelmenroman’, de recent verschenen bewerking door Tom Lanoye van het beroemde middeleeuwse dierenepos Van den vos Reynaerde, waarvoor spreker grote lof … [Lees meer...] overPsychopatesk
Internationalisering moet van twee kanten komen
Iemand vraagt zich af of België ook tot het buitenland moet worden gerekend in ons managersfeuilleton De verleden tijd van lijken. Wouter Pieterse had een rode stropdas omgedaan. Nu de voormalig hoogleraar Financiële Letterkunde minister van onderwijs geworden was, had hij niet styling advies gevraagd aan zijn 14-jarige nicht. Zij was de enige in de familie met voldoende … [Lees meer...] overInternationalisering moet van twee kanten komen
Komt het nog goed met de wereld?
Hier: gisteren: de NOS: ‘Rechter: wolf die hardloopster beet op Hoge Veluwe mag gedood worden’. Terwijl het voor iedereen met maar een greintje hersens in zijn kop volslagen duidelijk is dat die wolf juist extreem voorzichtig en welwillend waarschuwend is geweest, en dat de wolf voorafgaand aan de beet meerdere signalen moet hebben gegeven aan de hardloopster dat ze niet te … [Lees meer...] overKomt het nog goed met de wereld?
Trump: Taalbeleid of -discriminatie?
Op 1 maart 2025 ondertekende president Donald Trump, de man die het Engels verrijkte met een woord – covfefe – waar nog nooit iemand van had gehoord (Blommaert, 2021), een Executive Order (EO 14224) die het Engels tot officiële taal van de Verenigde Staten verklaart. In de stroom van een ongekend aantal EO's, variërend van ‘Defending Women from Gender Ideology Extremism and … [Lees meer...] overTrump: Taalbeleid of -discriminatie?
Hoe het paard Prosody de poëziestudie bezighield
Poetry's Data van de Amerikaanse literatuurwetenschapper Meredith Martin gaat over allerlei onderwerpen die me interesseren. Poëzie. Klemtoon. Databases. Geschiedenis. En hoe al die dingen met elkaar te maken hebben. Het is geen gemakkelijk boek, en je moet denk ik wel in ál die onderwerpen geïnteresseerd zijn om het met plezier te kunnen lezen. Maar áls je dat bent, dan is het … [Lees meer...] overHoe het paard Prosody de poëziestudie bezighield
Ik informeer u nader
Confuc (14) - Confucius, wat zou u doen als u geroepen werd om een land te besturen? - De taal goed gebruiken. Als de taal niet goed gebruikt wordt, zeggen de woorden niet wat ze moeten zeggen. Dan blijven de dingen die gedaan moeten worden ongedaan. Er lijken steeds meer Kamervragen te komen, en de antwoorden lijken steeds uitgebreider. Op een willekeurige dag … [Lees meer...] overIk informeer u nader
Maar goed, een blog over maar goed
‘Ik had eigenlijk eerder aan dit essay moeten beginnen, maar goed’. Elke student zal zo’n zin herkennen. Het begint als een soort schuldbekentenis, maar buigt daarna af naar ‘het is nou eenmaal zo’. Paulien Cornelisse dook voor haar boekenweekessay van dit jaar in allerlei van dit soort woordjes. Het gebruik van maar goed definieert ze als een ‘U-bocht’: iemand werpt een … [Lees meer...] overMaar goed, een blog over maar goed
Een Duitsland en Europa die samen sterk zijn
Consternatie op Mastodon, gisteren, naar aanleiding van een bericht bij de NOS over de oorlogsambities van kanselier Merz. Want wat schreef de Nederlandse Omroepstichting hierover: "Kracht schrikt agressors af. Zwakte daarentegen nodigt agressors uit", aldus Merz. "Ons doel is een Duitsland en Europa die samen zo sterk zijn dat we nooit onze wapens hoeven te … [Lees meer...] overEen Duitsland en Europa die samen sterk zijn
Een luchtige vinger op de zere plek
In de maand dat Suriname 50 jaar onafhankelijkheid viert (november), stelt Heel Nederland Leest het boek Onder de Paramariboom van Johan Fretz centraal. Een uitgave van dit boek zal in november 2025 gratis te verkrijgen zijn bij de openbare bibliotheken.Ik herlas het.Johannes heeft een Surinaamse moeder die op haar negentiende naar Nederland (de koelcel) kwam en een Haagse … [Lees meer...] overEen luchtige vinger op de zere plek
Piet Grijs, Wouter Buikhuisen en het zwijgen
Omdat de criminoloog Wouter Buikhuisen vorige week overleden is, herlas ik Hugo Brandt Corstius' pamflet-in-tien-columns Buikhuisen – dom én slecht. Hij gebruikte daarvoor zijn pseudoniem Piet Grijs. In de in memoriams voor Buikhuisen werd Grijs wel steeds genoemd, maar vooral als iemand die enorm tekeer was gegaan tegen Buikhuisen en daarmee verantwoordelijk was voor het feit … [Lees meer...] overPiet Grijs, Wouter Buikhuisen en het zwijgen
Verdacht
Over een boektitel van Anja Meulenbelt Wie voor een te schrijven geschiedenis van de literatuurkritiek in Nederland opmerkelijke data wil signaleren, moet in zijn of haar historisch overzicht niet nalaten om 7 mei 2025 te boekstaven. Dat is namelijk de datum waarop De Groene Amsterdammer verscheen met Esha Guy Hadjadjs kritiek over de recente boeken van Sinan Çankaya en … [Lees meer...] overVerdacht
‘Via via kende hij iemand in Driebergen’
De mensheid is één groot lichaam. Wat mij overkomt heeft onherroepelijk uiteindelijk invloed op jouw leven, en andersom. Vonne van der Meer, die in haar hele oeuvre steeds heeft geëxperimenteerd met manieren om in goed geschreven korte romans belangrijke vragen aan te snijden, laat in Ik verbind u door (2004) zien wat dat betekent. Ik verbind u door is dus het verhaal van de … [Lees meer...] over‘Via via kende hij iemand in Driebergen’
Een eigen planeet voor de Nederlandse literatuur
We schrijven april 2000. Ik werkte nog in Leiden waar ik leiding gaf aan het voor de begrippen van ons vakgebied grote project Nederlandse Literatuur en Cultuur in de Middeleeuwen, kortweg NLCM. Daar werkte toen een tiental jonge onderzoekers aan projecten over Middelnederlandse letterkunde in haar culturele context. Hun individuele onderzoekingen vormden de hoofdmoot van ons … [Lees meer...] overEen eigen planeet voor de Nederlandse literatuur
We moeten ons blijven verzetten
Jullie hebben al een paar weken niet van me gehoord over de bezuinigingen. Hoe nu? Zijn ze van de baan? Welnee — met de beruchte voorjaarsnota komt er immers opnieuw een flinke dreun aan. En gezien de slapte waarmee tot nu toe in universitaire kring is gereageerd op al het onheil, zou ik het als neoliberale politicus in een coalitie met radicaal rechts wel weten: daar kunnen … [Lees meer...] overWe moeten ons blijven verzetten
Etymologica: De gudde in dienst der goden
Verspreid in de Germaanse wereld zijn oordnamen die herinneren aan de gudde, een heidense geestelijke uit lang verleden dagen. De aanduiding is afgeleid van god en lijkt ook verdacht veel op een oud woord voor doopgetuigen. Vele opzichten We weten dat onze heidense voorouders hier in goden en elven en dwergen en andere bovenzinnelijke wezens geloofden en daar allerhande … [Lees meer...] overEtymologica: De gudde in dienst der goden
