Een man die zich door zijn overspelige vrouw en een geile pastoor laat wijsmaken dat hij is gestorven: dat is de grap die wordt uitgewerkt in de Middelnederlandse boerde ‘Van Lacarise den katijf die enen pape sach bruden zijn wijf’ (van Lazarus de dikke sukkel die zag hoe de pastoor vrijde met zijn vrouw). Het verhaal is overgeleverd in het beroemde handschrift-Van … [Lees meer...] overVan Lacarise den katijf die enen pape sach bruden zijn wijf
Uitgelicht
Studenten Shanghai bij 2e Chinese debatwedstrijd Nederlands
Op 9 mei 2025 vond de tweede editie van de Chinese universitaire debatwedstrijd Nederlands met succes plaats in het Consulaat-Generaal van het Koninkrijk der Nederlanden in Shanghai. Dit evenement, georganiseerd door de Ambassade van het Koninkrijk der Nederlanden in China, trok vijftien uitstekende studenten aan van de afdeling Nederlands van de Shanghai International Studies … [Lees meer...] overStudenten Shanghai bij 2e Chinese debatwedstrijd Nederlands
‘De taal zelf is het voertuig van het denken’
AI-chatbots en het belang van autobiografische literatuur in het onderwijs Een studie van het Massachusetts Institute of Technology (MIT) bevestigt wat velen al vermoedden: het gebruik van AI-chatbots in het onderwijs heeft een ‘cognitieve kostprijs’: des te meer taken leerlingen bij het schrijven van een tekst uitbesteden aan een chatbot, des te minder gebruiken ze hun … [Lees meer...] over‘De taal zelf is het voertuig van het denken’
Klassiekers uit de klas!
Als invallende leerkracht op het basisonderwijs lees ik voor uit veel boeken die op verschillende momenten in het jaar op diverse scholen worden gelezen. De GVR heb ik in twee groepen voorgelezen, De brief voor de koning komt met regelmaat voorbij, Minoes is populair, net als Kruistocht in spijkerbroek, Oorlogswinter en Koning van Katoren. Allemaal prachtige boeken, allemaal … [Lees meer...] overKlassiekers uit de klas!
GrensVariaties van P.F. Thomése
De schrijver P.F. Thomése debuteerde in juni 1986 in De Revisor. Bijna veertig jaar geleden. Inmiddels heeft hij een indrukwekkend en veelzijdig oeuvre op zijn naam staan. Het wordt tijd dat hij de Constantijn Huygens Prijs eindelijk eens krijgt. Uit eerder werk, van onder andere Heldenjaren (1994) tot Vaderliefde (2019) heeft uitgeverij Sunny Home enkele fragmenten … [Lees meer...] overGrensVariaties van P.F. Thomése
De leven-gevende en leven-nemende vraag ‘waarom?’
Al buigend over mijn stapels samenvattingen en aantekeningen die ik ter voorbereiding van de komende tentamenweken verzamelde word ik aangestaard door stugge terminologie, een reeks berekeningen van standaarddeviaties, Germaanse klankverschuivingen en pagina’s aan literatuurannotaties. Gelijktijdig vult een gevoel dat me het afgelopen jaar maar al te bekend is geworden mijn … [Lees meer...] overDe leven-gevende en leven-nemende vraag ‘waarom?’
Vriendschap met onafhankelijksstrijder John Paul Jones
Nieuwe ontdekking uit de Franse periode van Betje Wolff en Aagje Deken Tot nu toe was er maar één brief bekend van Betje Wolff en Aagje Deken uit de negen jaar dat zij in Trévoux verbleven. Maar wat nu? Er komt extra informatie over het Franse leven van Wolff en Deken tevoorschijn uit een pas ontdekte brief! En spectaculaire informatie! De enige tot nu toe bekende brief … [Lees meer...] overVriendschap met onafhankelijksstrijder John Paul Jones
Zij die geen Latijn kende?
De ontdekking van twee Latijnse gedichten van Tesselschade Roemers Deze maand werd bekend dat zich in de Parijse Bibliothèque Mazarine twee Latijnse gedichten bevinden, toegeschreven aan 'N. Tesselschade Gentildonna d' Amsterdam', oftewel Maria Tesselschade Roemers Visscher. De ontdekking kwam niet uit de lucht vallen: neerlandica Pieta van Beek wees mij op het bestaan van … [Lees meer...] overZij die geen Latijn kende?
Berbice Nederlands: een taal in Zuid Amerika
Het Berbice Nederlands, onder sprekers bekend als di lanshi (= de taal, spreek uit ”die lansjie”), werd uitgestorven verklaard na de dood van de laatste vloeiende sprekers, Albertha Bell en Arnold King, begin jaren 2000. Aunt Bertha en Uncle Arnold – zoals ik ze kende, gebruik makend van de gebruikelijke aanspreektitels voor gerespecteerde ouderen in de gemeenschap – … [Lees meer...] overBerbice Nederlands: een taal in Zuid Amerika
Diversiteit als impuls voor taalvitaliteit
In de serie Tekstportretten laat Jan Renkema iemand poseren in zijn tekstatelier, ter gelegenheid van een bijzondere aanleiding. Onlangs is Rik van Gijn benoemd tot bijzonder hoogleraar ‘Etnolinguïstische Vitaliteit en Diversiteit in de Wereld’ aan de Universiteit van Leiden. Van literatuur naar taal Ik wilde oorspronkelijk romanschrijver worden, dus ging ik Nederlands … [Lees meer...] overDiversiteit als impuls voor taalvitaliteit
Nederlands studeren in Bologna
Ook aan de oudste universiteit van Europa, in de Italiaanse stad Bologna, kun je Nederlands studeren. Studenten kunnen daar binnen twee studierichtingen het Nederlands kiezen als eerste, tweede of derde taal. Het ‘Dipartimento di Lingue, Letterature e Culture Moderne’ waar het Nederlands wordt gegeven is gehuisvest in een zeventiende eeuws ex-Jezuïetenklooster en is gelegen in … [Lees meer...] overNederlands studeren in Bologna
Brabantse broodjes in kaart
“Is er ook een kaart van het woord voor ‘broodje’ in de Brabantse dialecten?” Een lid van Brabanders en hun Taal stelde me die vraag onlangs. Ik kon geen kaart vinden die een goed beeld gaf, dus ik besloot zelf aan de slag te gaan. Door allerlei gegevens te combineren ben ik op bovenstaande kaart uitgekomen. In dit artikel vertel ik hoe die tot stand is gekomen en zoomen we … [Lees meer...] overBrabantse broodjes in kaart
Shiba Ryōkai: de onbereisde polyglot die Japan Duits leerde
“Nederlands, is dat niet gewoon Duits?” Met deze opmerking maak je in Nederland niet veel vrienden, maar Duits is wel een stuk makkelijker te leren als je het Nederlands al beheerst. Dat ondervond de polyglot Shiba Ryōkai 司馬凌海 (1839–1879) ook halverwege de negentiende eeuw, toen hij zo goed als de eerste Japanner was die zich de Duitse taal eigen maakte. Dit was mede dankzij … [Lees meer...] overShiba Ryōkai: de onbereisde polyglot die Japan Duits leerde
Visser-Neerlandiaprijs 2025 voor Neerlandistiek
Neerlandistiek wint dit jaar een Visser-Neerlandiaprijs van het Algemeen Nederlands Verbond. Ook voormalig ceo van North Sea Port Daan Schalck krijgt een prijs. Neerlandistiek krijgt de prijs volgens het ANV voor "de manier waarop het online tijdschrift met de vrijwillige inzet van redacteuren en medewerkers is uitgegroeid tot dé locatie waar vakgenoten en belangstellenden … [Lees meer...] overVisser-Neerlandiaprijs 2025 voor Neerlandistiek
‘Bekijk tijdens je studie al wat er allemaal mogelijk is, wacht niet tot iets moet.’
Naomi van Manen (28) is beleidsmedewerker op het gebied van letteren en leesbevordering bij het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap. Eerder rondde ze de bachelor Geschiedenis en de bachelor Nederlandse taal en cultuur aan de Universiteit Utrecht af. Daarna heeft ze aan diezelfde universiteit de master Neerlandistiek gevolgd. Lara Bleker en Suzanne van Schaik van de … [Lees meer...] over‘Bekijk tijdens je studie al wat er allemaal mogelijk is, wacht niet tot iets moet.’
Het schrijven van liedjes: songtitels
Popliedjes lijken op andere soorten liedjes, maar een wezenlijk verschil is de rol van de titel. Pop is strikt commercieel en een voorwaarde voor verkoopsucces is dat een songtitel tot op de verkoopplek onthouden wordt. Een popliedje moet natuurlijk ook gewoon een goed liedje zijn, maar tegelijk is het een productpresentatie van zichzelf met de titel als productnaam. Met die … [Lees meer...] overHet schrijven van liedjes: songtitels
Dutch Studies Sheffield Student Symposium 2025
At Sheffield we round off the Dutch language programme with 'Het grote Dutch Advanced Symposium'. Students research and present a topic of their choice: From Groninger studentenverenigingen to the taalsituatie in Suriname. … [Lees meer...] overDutch Studies Sheffield Student Symposium 2025
Luchtig zonder verlies aan diepgang
Een bespreking van Die goeie ouwe taal van Yoïn van Spijk In de Scrabble-wereld is hij naar verluidt een legende: de Nieuw-Zeelander Nigel Richards, meervoudig wereldkampioen in het bordspel in kwestie. Er doet een bizar verhaal over hem de ronde: hij heeft het Franse scrabble-woordenboek uit het hoofd geleerd, maar hij spreekt geen Frans. Op het eerste gezicht zou je … [Lees meer...] overLuchtig zonder verlies aan diepgang
Get ready with… Heile van Beersel
De bekendste Middelnederlandse boerde is ongetwijfeld die over Heile van Beersel. Dit komische verhaal over een vindingrijke vrouw die op één avond drie minnaars te grazen neemt, is overgeleverd in één veertiende-eeuws handschrift (Brussel, KBR, II 1171, fol. 330r-331v). De berijmde tekst is uitgegeven door C. Kruyskamp, opgenomen in de bloemlezing Razernij der liefde door Hans … [Lees meer...] overGet ready with… Heile van Beersel
Niet durven gokkend
Toen Martijn van Bruggen zich opgaf voor SLAMsterdam wist hij nog niet dat hij vlak daarvoor de U-slam zou winnen. In de woorden van Martijn op Instagram: Soms lees je iets wat best goed klinkt maar wat bij nader inzien eigenlijk niet kan volgens de grammatica van het Nederlands. (Net zoals bij de verleden tijd van de infinitief.) Dan zijn er twee vragen. In de tekst … [Lees meer...] overNiet durven gokkend
In memoriam Agata Kowalska-Szubert
Een imposante vrouw stapt de ruimte binnen. Imposant in alles: haar stem onontkoombaar, haar postuur dwingt tot rechtop zitten, haar wetenschappelijke statuur vult de kamer. Ze is Pools, en dat mag je weten — niet uit trots, maar uit grond. Stevig geworteld, gevormd door geschiedenis en cultuur, door taal en denken. Zo kwam Agata binnen. En zo bleef ze, vanaf dat ik haar … [Lees meer...] overIn memoriam Agata Kowalska-Szubert
Vacature: Jong Neerlandistiek zoekt nieuwe redactieleden!
Krijg jij geen genoeg van de Nederlandse literatuur? Kan je uren praten over de herkomst van het woord ‘beschuit’? Of ben je juist gefascineerd door alle Engelse leenwoorden in onze taal? Gaat jouw hart sneller kloppen van de Nederlandse taal? Dan zijn wij op zoek naar jou! Wat is Jong Neerlandistiek? Jong Neerlandistiek is een platform dóór jongeren vóór jongeren. Ons … [Lees meer...] overVacature: Jong Neerlandistiek zoekt nieuwe redactieleden!
Etymologica: De Alpen als toppen der bovenwereld
Zuid van het duistere woud dat lang hun wereld begrensde wisten de oude Germanen van de *Albijōniz met hun witte toppen. Die naam, verwant aan Alpen voor dezelfde bergen, is oorspronkelijk gelijk aan een Keltisch woord voor de wereld en Brittannië: Albiōn. Geen hinder Toen de geduchte veldheer Hannibal in 218 v. Chr. gebood om door de Alpen de reis naar Rome voort te … [Lees meer...] overEtymologica: De Alpen als toppen der bovenwereld
Vertalen met Ikea
Je steekt nog eens wat op van gebruiksaanwijzingen, vooral die van Ikea, want die zijn doorgaans gesteld in god weet hoeveel talen, als je ze uitvouwt heb je elektronisch verlengde armen nodig, en de gebruikaanwijzing voor de onlangs aangeschafte bovenmatras – ik zie zo snel geen leuke sprekende Zweedse naam voor het ding, en zelfs geen naam voor hoe het heet, maar wacht, het … [Lees meer...] overVertalen met Ikea
Woorden komen en veranderen niet zomaar
In de serie Tekstportretten laat Jan Renkema iemand poseren in zijn tekstatelier, ter gelegenheid van een bijzondere aanleiding. Vandaag presenteert emeritus hoogleraar historische taalkunde Nicoline van der Sijs haar inmiddels 32ste boekpublicatie: Dijt onze woordenschat alsmaar uit? Dit is het eerste deel van de reeks Nederlands in het klein van de Radboud University … [Lees meer...] overWoorden komen en veranderen niet zomaar
