Wie heeft het recht om een verhaal te vertellen? Door de wereld van fanfictie ontdekt Sibrich Wijnia (2001) in haar afstudeerfilm de nuances tussen de auteur, de lezer en de verhalenverteller en hoe dit reflecteert op hoe wij verhalen vertellen. ‘Bedoeld om te Delen’ is een afstudeerfilm van de Willem de Kooning Academie te Rotterdam. De film onderzoekt een fenomeen … [Lees meer...] overEen ode aan de verborgen kunst van fanfictie
Uitgelicht
Een gidsfossiel voor de oorspronkelijke voordrachttekst
Het herhaald onderwerp in Van den vos Reynaerde Het herhaalde onderwerp is een grammaticale constructie waarvan taaladviseurs meestal aanraden deze te mijden De Ans noemt dit spreektaal. De Wikipedia noemt het herhaald onderwerp typisch voor de volkstaal en bestempelt deze constructie als grammaticaal ‘substandaard’. In het literaire meesterwerk Van den vos Reynaerde uit … [Lees meer...] overEen gidsfossiel voor de oorspronkelijke voordrachttekst
Consentelligentie
Jong Neerlandistiek presenteert de winnaar van de schrijfwedstrijd 'neologisme'. Stel je voor dat je iemand leert kennen die je aantrekkelijk vindt en je voelt de behoefte om een stapje verder te gaan. Alleen bij de gedachte om hierover te praten, voel je je wat ongemakkelijk. Hoe weet je eigenlijk zeker of jouw verlangen wederzijds is? Nou, daar komt passend taalgebruik … [Lees meer...] overConsentelligentie
Afko’s in Beatrijs
Op zaterdag 27 januari 2024 vond aan de Universiteit Leiden de finale plaats van de 24e Taalkundeolympiade, georganiseerd door het Leiden University Centre for Linguistics (LUCL). Meer dan honderd leerlingen uit 4, 5 en 6 vwo die zich via een voorronde hadden gekwalificeerd, kregen vier uur de tijd om in een grote collegezaal vijf uitdagende opgaven over oude en moderne talen … [Lees meer...] overAfko’s in Beatrijs
24 paar ogen, een glimlach en een gereedschapskist
Nul ervaring in het onderwijs en daar stond ik dan… 24 paar ogen staarden naar mijn zenuwachtige glimlach. Ik kon hen bijna horen denken: gaat zíj́ ons inspireren, uitdagen en iets bijbrengen dit jaar? Mijn hoofd draaide overuren. De dagen daarvoor had ik al bedacht wat ik zou kunnen zeggen, maar op dat moment leek dat niet meer zo gepast, spontaan of grappig. Toen zette ik de … [Lees meer...] over24 paar ogen, een glimlach en een gereedschapskist
Komrij 80
Op 30 maart jl. zou bloemlezer, boos oog, columnist, criticus, dichter (ook des Vaderlands), essayist, gelukkige schizo, humorist, kleinste mondige minderheid, menslievende misantroop, P.C. Hooftprijswinnaar, pestkop, poëzieparodist, romancier, satiricus, taalvirtuoos, toneelauteur, vertaler, woordvoerder van niemand en wat-al-niet-meer Gerrit Komrij (1944-2012) 80 jaar zijn … [Lees meer...] overKomrij 80
‘Vertalen is de meest intensieve manier om met taal bezig te zijn’
Ralph Aarnout, vertaler Wat kun je eigenlijk worden met zo’n studie Nederlands, en hoe? Daar willen we graag zoveel mogelijk antwoorden op, voor alle huidige studenten, studiekiezers, en andere nieuwsgierige meelezers. In de toekomstrubriek van Jong Neerlandistiek verzamelen we interviews met afgestudeerden die een interessante baan hebben gevonden. Ralph Aarnout is … [Lees meer...] over‘Vertalen is de meest intensieve manier om met taal bezig te zijn’
Het beste van Boekwinkeltjes: Jona Oberski, Kinderjaren (1978)
Helge Bonset schrijft iedere maand over Nederlandstalige boeken die je zou moeten (her)lezen. 'Niet schrikken, alles is goed, ik ben bij je.'De hand die op mijn wang werd gelegd was van mijn moeder. Haar gezicht was vlak bij het mijne. Ik kon haar bijna niet zien. Zij fluisterde en streelde mij over mijn hoofd. Het was donker. De muren waren van hout. Het rook vreemd. Het … [Lees meer...] overHet beste van Boekwinkeltjes: Jona Oberski, Kinderjaren (1978)
Tranenthee van een archiefonderzoeker
of: drie weken in Trévoux, Bourg-en-Bresse en Lyon Er is dat mooie kinderboek van Uil die tranenthee wil zetten, en om voldoende tranen op te vangen gaat denken aan verloren dingen: lepels die achter het fornuis vallen en nooit teruggevonden worden, potloodjes die te klein geworden zijn om vast te houden, boeken die je niet kunt uitlezen omdat er bladzijden uitgescheurd … [Lees meer...] overTranenthee van een archiefonderzoeker
Een oudejaarsfeest. Nogmaals Hans Faverey
Souvenir De schoot waarin zich wiegen laateen man,totdat de plecht de spiegel raakt:gestrand. Zee die zich tot golfslag kromt,haar rug.Land vanwaar de vloed opkomt,geen brug. Ik laat dit ‘Souvenir’ graag over aan de enkele lezer die bereid is zich erin te verdiepen. Toch wil ik het na 34 jaar ook zelf wel even proberen te begrijpen. Ik schreef het in 1990 voor een … [Lees meer...] overEen oudejaarsfeest. Nogmaals Hans Faverey
Een bijzondere bijzonder hoogleraar
Vanmiddag werd tijdens de Neerlandistiekdagen de vierde Everwinus Wassenbergh Penning uitgereikt aan Michiel van Kempen. Yra van Dijk sprak namens de jury de laudatie uit. Waarom gaat het steeds weer over ‘schrijvers met witte billen’? vroeg Michiel van Kempen zich af in 2009 met een ludieke en persoonlijke formulering die kenmerkend is voor zijn stijl. Hoewel hij zijn … [Lees meer...] overEen bijzondere bijzonder hoogleraar
Een rijk en wijs boek
"Echt Hanny-weer," zegt de goedgeluimde jonge boekverkoper aan het Spui. Het regenwater ritselt tegen de ruiten. Nog altijd drukt een betongrijs plafond op de Lage Landen. Kom toch lente, kom. "Met dit weer moet ik altijd denken aan Hanny Michaelis," zegt de jonge boekverkoper als ik het boek van Nop Maas - Vastgenageld aan de rand van het niets. Herinneringen en opinies van … [Lees meer...] overEen rijk en wijs boek
Alles behalve vlak
Verslag docentenbijeenkomst Niederlandistenverband Van 21 t/m 23 maart vond de docentenbijeenkomst van het Niederlandistenverband plaats, aan de Freie Universität in Berlijn. Ca. 50 neerlandici uit Duitsland, Oostenrijk en Zwitserland volgden een goedgevuld programma met o.a. een bezoek aan de Leipziger Buchmesse, waar Nederland en Vlaanderen zich gezamenlijk presenteerden … [Lees meer...] overAlles behalve vlak
Verschijnt binnenkort: Literair vermaak in de zeventiende eeuw
Waarom beleven we plezier aan het lezen van een goed boek, het luisteren naar een mooi liedje of het bespreken van droevige of amusante literatuur? In dit breed opgezette onderzoek ontrafelt Jeroen Jansen hoe scherpzinnigheid, ontraadseling, zintuiglijkheid, verwondering, emotionaliteit en ontspanning het literaire genoegen van zeventiende-eeuwse literatuur … [Lees meer...] overVerschijnt binnenkort: Literair vermaak in de zeventiende eeuw
Anne Frank stond in 1947 op de lijst voor de eerste P.C. Hooft-prijs
De wetenschappelijk editie van De Dagboeken van Anne Frank voldeed in 1986 aan de eisen van hen die vonden dat Het Achterhuis ‘een meisjesboek’ was dat tegen aanvallen van neonazi’s beschermd moest worden. Tegelijk kwam het boek ook tegemoet aan de wensen van diegenen die Annes dagboek een meesterwerk vonden dat een standaardeditie naar haar handschriften verdiende. De uitgave … [Lees meer...] overAnne Frank stond in 1947 op de lijst voor de eerste P.C. Hooft-prijs
Het persbericht lag al klaar
Mark Schaevers noemde zijn biografie De levens van Claus. Die titel hinkt op meer gedachten. Om te beginnen is het object zo bekend dat de achternaam volstaat. Ten tweede ontbeert het een kern. Tot slot stelt het bepaald lidwoord dat iedereen wel een indruk heeft van Hugo Claus (Brugge, 1929 – Antwerpen, 2008) waarmee alvast een deel van het geheel valt na te … [Lees meer...] overHet persbericht lag al klaar
“Dachtend dat het normaal was”
Verraden zulke verleden tijden ook iets over ons taalsysteem? Een jaar of twintig geleden heb ik een artikel gepubliceerd over Nederlandse gebiedende wijzen in de verleden tijd. Hoewel die zeker niet heel gebruikelijk zijn en ook lang niet alle Nederlandstaligen ze accepteren, komen ze zeker voor. Er zijn verschillende typen, zoals een voltooide variant, een variant met … [Lees meer...] over“Dachtend dat het normaal was”
De vlucht naar Engelse literatuur, waardevol of schadelijk?
Als ik in de boekhandel mijn leeftijdgenoten zie lopen is het voor mij al snel duidelijk. Jongeren zoeken hun leesvoer buiten het Nederlandse taalgebied. Een Amerikaanse thriller hier, een Engelse roman daar en dan leggen we, want ik doe er zelf ook aan mee, ook nog snel een vertaald werk in ons mandje. Door trends op sociale media rennen mijn medescholieren naar de boekwinkel … [Lees meer...] overDe vlucht naar Engelse literatuur, waardevol of schadelijk?
’t Is al moeilijk genoeg zo
De verenglishing van het Nederlands in Vlaanderen (4.7) In deze reeks vertellen onderzoeker Eline Zenner en taalliefhebber Jan Hautekiet het verhaal van de ‘verenglishing’ van het Nederlands in Vlaanderen. Een overzicht van de afleveringen in de aangroeiende reeks vind je hier. In dit stukje bekijken ze een tweede set argumenten in het debat over de positie van het … [Lees meer...] over’t Is al moeilijk genoeg zo
Het Mondeling, de podcast
Elk jaar leggen enkele tienduizenden havo- en vwo-leerlingen een mondeling schoolexamen literatuur af, ter afsluiting van de zogenaamde 'leeslijst'. Voor velen is dat een indrukwekkende ervaring. Toch waren die gesprekken nog nooit onderwerp van wetenschappelijk onderzoek. Daar brengen neerlandici op initiatief van Wyke Stommel en Jeroen Dera nu verandering in. In de podcast … [Lees meer...] overHet Mondeling, de podcast
Het beste van Boekwinkeltjes: Patricia de Martelaere, Nachtboek van een slapeloze (1988)
Helge Bonset schrijft iedere maand over Nederlandstalige boeken die je zou moeten (her)lezen Maandag 21 februari 1983, 02.35 uur Wat moet een mens in hemelsnaam beginnen in het midden van de nacht in een huis met vijf slapenden (om de hele dierentuin nog niet mee te rekenen) en een slechte geluidsisolatie? In geen geval een opera van Verdi beluisteren. (…..) Het … [Lees meer...] overHet beste van Boekwinkeltjes: Patricia de Martelaere, Nachtboek van een slapeloze (1988)
Etymologica: de kikker
Bij zo’n zachte winter als we nu beleven, zal ’t wel niet lang duren of de eerste kikkers laten zich horen. Daarom wil ik ’t nu alvast hebben over de namen, die er in de Nederlandse dialecten voor dat diertje bestaan. Daarbij let ik weer speciaal op de benoemingsmotieven. Waarom heet een zaak zoals ie heet? Bij stoel of boom is dat niet meer na te gaan, maar bij kikker is dat … [Lees meer...] overEtymologica: de kikker
De kat en haar naam
Biologen geven dieren en planten geleerde Latijnse namen en u zult bij het horen van het woord Felis wel vermoeden dat het gaat om de kat. Is het niet om de kattenbrokjes, dan wel om de tekenfilmpjes. Omdat de Romeinen er een naam voor hadden, wisten ze van het bestaan van het dier. De verspreiding van de kat Dat blijkt niet alleen uit teksten, maar ook uit … [Lees meer...] overDe kat en haar naam
Een schrijverssteen voor Betje Wolff en Aagje Deken
Een slechter begin van een vriendschap is niet denkbaar. Die van Betje Wolff en Aagje Deken begon met een knallende ruzie. Wat moeten we ons voorstellen als de twee voor het eerst met elkaar in contact komen? Het is 1776. In Amsterdam woont dan een wat oudere jongedame, 35 jaar, ze leeft van een theehandeltje. Ze heeft één bundel gedichten uitgegeven, samen met een andere … [Lees meer...] overEen schrijverssteen voor Betje Wolff en Aagje Deken
De krommende kracht van het perkament
De makers van een middeleeuws perkamenten manuscript hebben moeten strijden met het perkament dat krult. Om een hanteerbaar manuscript te verkrijgen moet het manuscriptblok plat zijn. Het perkamenten blad krult naar de haarzijde: haarzijde ) vleeszijde. Een huid is aan de vleeszijde open om voedingsstoffen toe te laten tot de huid. Naar de haarzijde is de huid steeds meer … [Lees meer...] overDe krommende kracht van het perkament
